واضع الفاظ

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] واضع اوّلیه الفاظ برای معانی در هر لغت را واضع الفاظ گویند.
بر اساس این دیدگاه که دلالت الفاظ بر معانی، ذاتی نیست، بلکه اعتباری و وضعی است، این پرسش پیش می آید که واضع اولی در هر لغتی چه کسی است.
دیدگاه ها
در این جا دو دیدگاه عمده و کلی وجود دارد:الهی بودن واضع: برخی از اصولی ها همانند مرحوم «محقق نائینی» معتقدند واضع الفاظ، خدای تعالی است؛بشری بودن واضع: مشهور اصولیون، بشر را واضع الفاظ می دانند
گونه های قول مشهور
قول مشهور نیز دو گونه است:أ) واضع اولیه در هر لغتی فرد خاصی است، چنان که واضع لغت عرب «یعرب بن قحطان» است؛ ب) فرد یا گروه خاصی واضع الفاظ نیست، بلکه واضع اولیه، همه افراد بشر نخستین بوده اند.

جمله سازی با واضع الفاظ

دل بدان یافتی از من که نکو دانی خواند مدحت خواجه آزاده به الفاظ دری
آن که این حسن در اجزای وجود تو نهاد معنی خاص ادا کرد به الفاظ فصیح
و سخن از اتحاد نيز از باب ضيف تعبير و تنگى عالم الفاظ است زيرا صور علمى عينذات نفس مى شوند و فعليت نفس عين وجود علم مى گردد.
همچنين از مراتب ميانى عالم طبيعت و قالب الفاظ و عالم عقل و تجرد تام به ام الكتاب و فى صحف مكرمة * مرفوعة مطهرة * باءيدى سفرة * كرام بررة (9) ياد شده است.
به صد الفاظ رنگین تا ادا سازد ثنایش را ز گلشن غنچه گل با دهان پر زبان آمد
178 - محمد بن على بن الحسين عليه السلامقال: من الفاظ رسول الله صلى الله عليه و آله خير الزاد التقوى.