بازدارندگی آنزیم (Enzyme Inhibition) به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن فعالیت آنزیم‌ها کاهش یا متوقف می‌شود. آنزیم‌ها پروتئین‌هایی هستند که سرعت واکنش‌های شیمیایی در سلول‌ها را افزایش می‌دهند. بازدارنده‌ها، مولکول‌هایی هستند که با اتصال به آنزیم‌ها، مانع از انجام واکنش‌های کاتالیز شده توسط آن‌ها می‌شوند. این فرآیند می‌تواند به‌طور طبیعی در بدن رخ دهد یا به‌صورت مصنوعی برای درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
بازدارنده‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
بازدارنده‌های برگشت‌پذیر: این بازدارنده‌ها با پیوندهای غیرکووالانسی به آنزیم متصل می‌شوند و می‌توانند با کاهش غلظت آن‌ها یا رقیق‌سازی محیط، اثرشان بر آنزیم کاهش یابد.
بازدارنده‌های غیرقابل برگشت: این بازدارنده‌ها با پیوندهای کووالانسی به آنزیم متصل می‌شوند و تغییرات دائمی در ساختار آن ایجاد می‌کنند، به‌طوری‌که فعالیت آنزیم برای همیشه از بین می‌رود.
کاربردهای بالینی و دارویی
بازدارنده‌های آنزیمی در داروسازی کاربردهای گسترده‌ای دارند. برای مثال، داروهایی مانند متوترکسات که در شیمی‌درمانی و درمان آرتریت روماتوئید استفاده می‌شوند، با مهار آنزیم‌های خاصی در بدن عمل می‌کنند. همچنین، بازدارنده‌های پروتئاز در درمان HIV/AIDS به‌کار می‌روند و با مهار آنزیم‌های ویروسی، تکثیر ویروس را کاهش می‌دهند.