مهرج

لهجه محلی مردم چوپانان لهجه چوپونونی نامیده می‌شود بیش از ۹۵٪از واژگان آن با فارسی مشترک است. این لهجه در روستاهای اطراف آن و نیز در گرمه، ایراج، مهرجان و رباط پشت بادام نیز وجود دارد و از نظر غنای واژگان و لحن شبیه به لهجه محلی شیراز است.

آنومالی مهرجان یک اندیس چندفلزی است که در حوالی شهر زنجان استان زنجان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، طلا است. در این اندیس، پاراژنز‌های سینابر و طلا یافت می‌شوند.

زرتشتیان کجان، پیش از اسلام تا دو قرن بعد از آن، در بالادست کشتزار مهرجان سکونت داشته‌اند، و آب شرب خود را از کاریز مهرجان برمی‌داشته‌اند. هرکس اسلام را می‌پذیرفته، به محل فعلی روستا نقل مکان می‌کرده‌است، تا کم‌کم مکان قدیمی خالی از سکنه شده و رو به ویرانی نهاده و اکنون اثری از بناهای آن دیده نمی‌شود.

گویند ایرج و مهرک دو برادر بودند. ایراج روستای ارابه (ایراج) را بنیاد نهاد و مهرک روستای مهرجان را. چون کاریز مهرجان کم‌آب بود مهرک از برادر خواست تا شب‌هنگام آب ایراج به مهرجان برود. ایرج پذیرفت. دو برادر جویی کندند و با ساروج و سنگ استوار ساختند و آب ایراج در این جوی به سوی مهرجان روان گردید. آثار این جوی بین دو روستا که بیش از سه فرسنگ با هم فاصله دارند اکنون بر جای است.

در خصوص قدمت کجان سندی در دست نیست ولی نام‌هایی چون کجان و نام‌های ورماگو، کی بید و گل‌هست و قبور زرتشتی‌ها و آثار خرابه گبری در حوالی مهرجان نشان از قدمت بالای روستای کجان دارد. تاریخ کجان متصل به تاریخ برزاوند اردستان است، بنابراین با استناد به شرح جغرافیا و تاریخ آن منطقه، می‌توان تا حدودی قدمت کجان را هم مشخص کرد.