حوادث تاریخی از ایات خدا

یکی از آثار معتبر فارسی است که از نام مؤلف آن اطلاعی نداریم. این تألیف از دو بخش متمایز با دو سبک نگارش متفاوت تشکیل شده است. بخش اول شامل حوادث تاریخی تا ۴۴۴–۴۴۵ ه‍.ق است و در سده‌های چهارم و پنجم نگاشته شده و نثر آن به دوره سامانی نزدیک است. بخش دوم به بعد از آن تاریخ تا حوادث ۷۵۲ ه‍.ق را در بر می‌گیرد و در اوایل سده هشتم نوشته شده است.

ریتا داو جوان‌ترین برنده جایزه پولیتزر و دومین و تنها آفریقایی – امریکایی به حساب می‌آید که پس از گوندولین بروکس در ۱۹۸۵ این جایزه را برد. تاریخ یکی از زمینه‌های اصلی شعر داو است، به‌ویژه حوادث تاریخی‌ای که کمتر مورد توجه بوده و مردمی که در گزارش‌های رسمی نادیده انگاشته شده‌اند.

در مقدمه کتاب آمده‌است که بنابر قواعد علمی تاریخ شفاهی، این اثر به جز چند عبارت محدود و مختصر، که جای خالی آن حذف شده است، متن کامل و بدون دخل و تصرف در گفتگوهای انجام شده‌است. متن کتاب در ۴ سطح مختلف گویاسازی شده‌است که شامل این وارد است: واژگان یا عبارات غیر فارسی یا نیازمند توضیح، اصطلاحات تخصصی و فنی، رویدادها، رخدادها و حوادث تاریخی اجتماعی، مدعاها و خطاهای آشکار تاریخی.

تنگ چوگان مجموعه‌ای از ۶ کتیبهٔ فاخر دورهٔ ساسانی‌است که در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌‌اند. این تنگه محل انجام بازی چوگان توسط شاهان ساسانی بوده است. نقوش برجسته تنگ چوگان شامل شرح حوادثی همچون پیروزی شاپور یکم بر سه امپراطور روم، پیروزی بهرام دوم بر اعراب، مراسم دریافت فرّ ایزدی توسط شاپور یکم از اهورامزدا، پیروزی شاپور دوم بر یاغیان و حوادث تاریخی دیگر است.

«من قبلاً گفتم که من یک مورخ نیستم و زمانی‌که بحث دربارهٔ ابعاد حوادث تاریخی به وجود می‌آید، مورخان هستند که باید بازتاب از خود نشان دهند اما در کل من می‌توانم بگویم که هرگونه جرمی که در تاریخ علیه بشریت به وجود آمده‌است، از جمله جرمی که نازی‌ها علیه یهودیان و غیریهودیان انجام دادند، تا جایی که به ما مربوط می‌شود، سزاوار سرزنش و محکومیت است.»

«من قبلاً گفتم که من یک مورخ نیستم و زمانی‌که بحث دربارهٔ ابعاد حوادث تاریخی به وجود می‌آید، مورخان هستند که باید بازتاب از خود نشان دهند اما در کل من می‌توانم بگویم که هرگونه جرمی که در تاریخ علیه بشریت به وجود آمده‌است، از جمله جرمی که نازی‌ها علیه یهودیان و غیریهودیان انجام دادند، تا جایی که به ما مربوط می‌شود، سزاوار سرزنش و محکومیت است.»