محمد جاوید، چهره‌ای برجسته در اواخر دوران عثمانی، هم‌زمان سیاستمداری کاردان و اقتصاددانی باهوش بود. او یکی از اعضای فعال و تأثیرگذار حزب اتحاد و ترقی به شمار می‌رفت و نقش بسزایی در دولت این حزب در زمان اوج اقتدارش در امپراتوری عثمانی ایفا کرد. جاوید پاشا، متولد سال ۱۲۹۲ هجری شمسی (۱۸۷۵ میلادی) در شهر سلانیک یا همان سالونیک، از پدری بازرگان و از جامعه‌ی دونمه‌ها (یهودیان نو مسلمان شده) بود که نشان‌دهنده ریشه‌های خاص و متنوع اوست. گویا از همان ابتدا، او در کانون تحولات فرهنگی و اجتماعی زمان خود قرار داشت.
پس از اتمام تحصیلات در مکتب رشدیه سلانیک، محمد جاوید در سال ۱۳۱۴ هجری شمسی (۱۸۹۶ میلادی) به استانبول عزیمت کرد تا در مدرسه عالی مُلکیه، که بعدها به دانشکده علوم سیاسی تغییر نام داد، به تحصیل بپردازد. این انتخاب نشان از جاه‌طلبی و علاقه او به امور کشوری و مدیریت داشت. او پس از فارغ‌التحصیلی، ابتدا در بانک زراعت و سپس در دایره آمار وزارت معارف مشغول به کار شد. اما این پایان کار نبود! او هم‌زمان با فعالیت‌های اداری خود، به تدریس حساب در مدرسه رشدیه مرکزی ایاصوفیه و علم ثروت (اقتصاد) در دارالمعلمین عالی نیز پرداخت. این حجم از فعالیت‌های علمی و اجرایی، او را به شخصیتی چندوجهی و صاحب‌نظر در حوزه‌های مختلف تبدیل کرده بود، گویی زمان برای او کشسانی بیشتری داشت!
در سال ۱۳۲۰ هجری شمسی (۱۹۰۲ میلادی)، محمد جاوید به زادگاه خود، سلانیک، بازگشت. شهری که به دلیل ساختار اقتصادی پیشرفته و ترکیب قومی ویژه‌اش، پایگاه مهمی برای مبارزه با نظام استبدادی به شمار می‌رفت. او در آنجا علاوه بر تدریس، مدیریت مدرسه‌ای خصوصی به نام فیضیه، تفّیض یا ترقی را بر عهده گرفت. در کنار این فعالیت‌های آموزشی، او به یکی از محافل فراماسونری شهر پیوست و با پشتکار و هوش سرشار خود، تمامی مراحل آن را تا درجه "استاد اعظم" طی کرد. این ورود به محافل خاص، نشان‌دهنده نفوذ و جایگاه رو به رشد او در جامعه و سیاست آن روزگار است، و البته کمی رازآلودی به شخصیت او می‌افزاید!
