معانی لفظی و مفهومی
کینه و سیاهی: در این معنا، سخمه به مفهوم کینه، حسادت یا سیاهی دل اشاره دارد. یعنی حالتی منفی که در دل افراد نسبت به دیگران وجود دارد.
خصومت و دشمنی: همچنین این کلمه به معنای خصومت، دشمنی و کینهتوزی نیز به کار میرود که نشاندهنده احساسات منفی و تعارضات بین فردی یا گروهی است.
در پوشش سنتی
در فرهنگ مناطق زاگرس، به ویژه در میان زنان کُرد، سخمه نام یک بالاپوش سنتی زنانه است. این لباس بخشی از پوشش محلی و فرهنگی زنان زاگرسنشین محسوب میشود و در مناطق مختلف کردی تفاوتهایی دارد.
سخمه ایلامی نوعی کت بلند بدون آستین و جیبدار است. این لباس از جنس مخمل تهیه میشود و در رنگهای متنوعی مانند قرمز لاکی، قرمز جگری، سُرمهای و مشکی دوخته میشود. این پوشش با تزئیناتی مانند یراقهای زرد و طلایی و سکههای قدیمی از جنس طلا و نقره آراسته میشود. سخمه ایلامی جزو لباسهای نو عروسان به شمار میرود و سکههایی که عروس هدیه میگرفت، به آن آویزان میکردند.