نسبت اولی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] نسبت اولی به نسبت دارای مصداق خارجی اطلاق می شود.
نسبت اولی، مقابل نسبت ثانوی بوده و به نسبتی گفته می شود که در بیرون از ذهن وجود دارد و سپس در ذهن نیز ایجاد می گردد، مانند:نسبت موجود در حروف و جملات ناقص، همچون:ظرفیت، ابتدائیت، انتهائیت، نسبت مکانی و استعلایی.
ویژگی نسبت اولی
ویژگی این نسبت ها این است که به طور مستقیم از خارج به ذهن می آید و نیز از نوع نسبت ناقص و تحلیلی شمرده می شود؛ یعنی در واقع نسبت نیست و در تحلیل ذهن، نسبت می شود؛ برای مثال، نسبت ظرفیت، امری است که در بیرون از ذهن می باشد و در ذهن یک مفهوم اسمی و مستقل دارد، بنابراین نمی تواند از مصادیق نسبت باشد، اما ذهن با تحلیل این مفهوم واحد مرکب، آن را به ظرف و مظروف و رابطه بین آن دو تحلیل می نماید و یک نسبت تحلیلی را پدید می آورد.
چند نکته در باب نسبت اولی
نکاتی در باب نسبت اولی بیان شده است که به شرح زیر می باشد:
← نکته اول
...

جمله سازی با نسبت اولی

💡 یکی از دودستگی‌های کلیدی که از اوایل انقلاب مطرح شد، تمایز بین متعهد بودن (تعهد (به انقلاب و ولایت فقیه)) و واجد شرایط بودن (تخصص) بود که اولی به‌طور مشخصی نسبت به دومی اولویت و ارزش داشت. در اصل، این امر برای تمایز انقلابیون (‏که اغلب کم‌ظرفیت و بی‌تجربه بودند)‏از مدیران اجرایی قدیمی و مأموران دولتی رژیم گذشته (‏که با ایدئولوژی و اصول انقلاب همسو نبودند) ‏مورد استفاده قرار گرفت. با گذشت چهل سال، این مرزبندی همچنان پابرجاست تا بیرونی‌ها را از خودیها فیلتر کند. در واقع، این تقسیم‌بندی همواره در دهه‌های گذشته برای خدمت به فیلترینگ ایدئولوژیک (مثلا انقلاب فرهنگی) به کار گرفته شده‌است و در سال‌های اخیر عملاً به تکنیک ابزاری برای محافظت از حلقه بسته خودی‌ها تبدیل شده‌است. این امر بُعد جدیدی از پارتی‌بازی و ارتباط خونی را به انتصابات ویژه‌پرورانه و ارتقا افزوده‌است که از نظر تاریخی در دیوان‌سالاری ایران رایج بود.