عدم تشکیل مصاحف، به معنای عدم جمع‌آوری و تدوین متون دینی در یک کتاب واحد، موضوعی حساسی است که در تاریخ اسلام و دیگر ادیان نیز وجود داشته است. در دوران اولیه اسلام، قرآن به صورت مکتوب در دسترس نبود و بسیاری از آیات تنها در ذهن افراد حفظ شده بودند. این وضعیت باعث ایجاد اختلافات و تناقضات در تفسیر آیات و همچنین در فهم معانی دقیق آنها شد. با عدم تشکیل مصاحف، امکان تحریف و اشتباه در انتقال معانی وجود داشت و این امر می‌توانست به انحراف در اصول و ارزش‌های دینی منجر شود. در نتیجه، ضرورت تدوین و جمع‌آوری متون دینی به وضوح احساس شد و این اقدام می‌تواند به حفظ انسجام و یکپارچگی در میان مسلمانان کمک کند. بنابراین، عدم تشکیل مصاحف نه تنها بر وحدت دینی تأثیر گذاشت بلکه در راستای تبیین و فهم درست آموزه‌های اسلامی نیز مشکلاتی را به همراه داشت. با گذشت زمان، ضرورت تشکیل مصاحف به عنوان یک اقدام مهم در تاریخ اسلام شناخته شد.
عدم تشکیل مصاحف
دانشنامه اسلامی
یکی از عوامل اختلاف قرائت ها، عدم اعراب گذاری و نبودن شکل و علائم روی حروف بوده است که از آن «به عدم تشکیل مصاحف » تعبیر می کنند، کلمات از نشانه های وزن و اعراب بی بهره بود و اگر کلمه ای به صورت های گوناگون قابل خواندن بود، خواننده نمی دانست باید کدام یک از آن ها را ادا کند.ابن ابی هشام گفته است: «مصحف ها از نقطه و شکل و علائم تهی بود؛ از این رو، میان قاریان مناطق مختلف، اختلاف پدید آمد».
عوامل اختلاف قرائت ها از دیگاه ایت الله خویی
آیت الله خویی رحمة الله علیه نیز اشاره می کند اختلاف قاریان در قرائات ممکن است به دلیل نبودن نقطه و شکل نداشتن مصحف ها باشد؛ مثلا در آیه ۲۵۹ سوره بقره (قال اعلم ان الله علی کل شیء قدیر) اگر حرکت ها را نداشته باشد، معلوم نیست «اعلم» فعل امر (اعلم) یا فعل مضارع متکلم (اعلم) است؛ لذا حمزه و کسائی آن را به صیغه امر و دیگران به صیغه متکلم خوانده اند. همچنین نافع آیه ۱۱۹ سوره بقرة (ولا تسال عن اصحاب الجحیم) را به صیغه نهی یعنی به جزم «ل» و دیگران به صیغه مضارع مجهول یعنی به ضم «ل» خوانده اند.
جملاتی از کلمه عدم تشکیل مصاحف
در زمان جنگ و اشغال نظامی کشور به پیشنهاد رئیس‌جمهور و تصویب سه چهارم مجموع نمایندگان و تأیید شورای نگهبان انتخابات نقاط اشغال شده یا تمامی مملکت برای مدت معینی متوقف می‌شود و در صورت عدم تشکیل مجلس جدید، مجلس سابق همچنان به کار خود ادامه خواهد داد.
محققین مزایای بسیاری ازجمله بهتر شدن صافی سطح، کاهش یا حذف پلیسه و بهبود در عدم تشکیل لبه انباشته را ذکر کرده‌اند.
