دروس مدارس علمیه

حوزهٔ علمیه به عنوان یک نوع مدرسه علوم دینی در جهان اسلام، به ویژه در میان شیعیان، به آموزش علوم اسلامی می‌پردازد. در اصطلاح شیعه، حوزه به معنای مرکز علوم دینی و همچنین محل بررسی و پژوهش در زمینه‌های فقه، اصول، حدیث و تربیت مجتهد و مبلّغ در شریعت اسلام است. نخستین حوزه علمیه ویژه شیعیان در قرن چهارم هجری در شهر نجف عراق و در کنار حرم علی بن ابی‌طالب توسط شیخ طوسی تأسیس شد. در حال حاضر، مهم‌ترین حوزه‌های علمیه شیعه در شهرهای نجف، قم و مشهد واقع شده‌اند. در ایران، حوزه‌های علمیه اصلی در قم و سپس در شهرهای مشهد، تهران و اصفهان قرار دارند. همچنین، لازم به ذکر است که حوزه‌های علمیه ایران در طول تاریخ ارتباط نزدیکی با حوزه‌های نجف، کربلا و سامراء در عراق داشته‌اند. به‌طور کلی، دروس اصلی در حوزه علمیه شامل فقه، اصول فقه و ادبیات عرب هستند. علاوه بر این، دروس دیگری مانند کلام، حدیث، رجال، تفسیر، تاریخ اسلام، منطق، فلسفه و اخلاق نیز تدریس می‌شوند. از مهم‌ترین کتب درسی حوزه می‌توان به شرح لمعه دمشقیه، اصول فقه، فرائدالاصول (رسائل)، مکاسب و کفایةالاصول اشاره کرد.