حمام پائین. [ ح َم ْ ما ] ( اِخ ) دهی از دهستان یعقوب وند بخش الوار شهرستان خرم آباد. تپه ماهور و گرم سیری است. آب آن از چشمه حمام پائین و محصول آن غلات و لبنیات و شغل اهالی زراعت و گله داری و صنایع دستی زنان فرش و جاجیم بافی است. راه مالرو دارد. ساکنین از طایفه پاپی بوده و برای تعلیف احشام در حوالی ییلاق میروند. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 6 ).
دهی است از دهستان یعقوب وند بخش الوار شهرستان خرم آباد
💡 حمام تاریخی و آسیاب آبی از دیگر آثار تاریخی این شهر هستند که از نظر کارشناسان و تحقیقات به عمل آمده و نوع معماری به کاررفته در این بنا حکایت از آن دارد که این حمام و آسیاب در دوره صفویه بنا نهاده شدهاست و وجه تسمیه آن نیز به همان دلیل است. نحوه انتقال آب به داخل حمام نیز جالب است و در خور توجه و بدین شکل است که آب از آبشار به وسیله کولهای گلی به داخل هشت گوش زیبایی و از آنجا به داخل حمام هدایت میشد و از آنجا به کل حمام انتقال مییافت و آب شرب حمام نیز به وسیله کولهای جداگانه بداخل حمام هدایت میشده که هنوز آثارش باقی است. سوخت حمام از هیزم بودهاست و حمام دارای خزان بودهاست و ورودی هشت ضلع شکل آن بهوسیلهٔ دالانهایی از بیرون حمام جدا شدهاست؛ و اما آسیاب آبی که به وسیله ابی که از آبشار به پائین ریخته میشده به گردش درآمدهاست به این شکل کارمی کند که آب ابتدا در داخل تنورههایی ذخیره و از آنجا بهوسیلهٔ کول باریکی که از انتهای تنوره با فشار به چرخه آسیاب میریزد و سنگ آسیاب را به گردش درمیآورد و گندم و جو را آسیا میکند. نوع معماری آسیاب همانند حمام است و باید گفت که این آسیاب تنها آسیاب شهر نبوده و نیست و سایر آسیابها یا از کار افتادهاست یا تخریب شدهاست و تنها آسیاب فعال شهر همین آسیاب مذکور است.
