اقتصاد سامانیان یکی از جنبه‌های موفق و برجسته این سلسله فارسی‌زبان در غرب آسیا بود که تقریباً یک قرن بر بخش‌هایی از ایران کنونی، افغانستان و آسیای میانه فرمانروایی کردند. این حکومت پس از سرکوب صفاریان توسط امیر اسماعیل سامانی تثبیت شد و همچون طاهریان، سامانیان به عنوان حکام مطیع خلافت عباسی شناخته می‌شدند. توانایی‌های اقتصادی آن‌ها به ویژه در زمینه تجارت، که پیش از اسلام در میان ایرانیان مرسوم بود، نقش مهمی در توسعه قلمرو سامانی داشت.
یکی از شاخص‌های اقتصادی سامانیان حضور فعال ایرانیان، به ویژه سغدیان، در تجارت گسترده جاده ابریشم بود. شهرهایی مانند بخارا و سمرقند به عنوان مراکز تجاری و پل‌های ارتباطی میان شرق و غرب عمل می‌کردند و با چین، خوارزم، خراسان و حتی مرزهای شرقی اروپا و شام در ارتباط بودند. این تجارت نه تنها باعث رونق اقتصادی در آغاز حکومت سامانیان شد، بلکه نشان‌دهنده علاقه و توانمندی آن‌ها در مبادلات با کشورهای دوردست بود و سکه‌های سامانی در نقاط مختلف اروپا یافت شده است که گواهی بر این ارتباطات است.
ساختار اقتصادی سامانیان به بازارهای منظم شهری نیز متکی بود. هر شهر دارای یک یا چند بازار بود که بخش‌های مختلف آن به صنف‌ها و حرفه‌های مشخص اختصاص داشت و صنعتگران و فروشندگان در آن کالاها و خدمات خود را ارائه می‌کردند. این بازارها علاوه بر ایجاد رونق داخلی، به تسهیل تجارت خارجی و تبادل فرهنگی کمک می‌کردند. با وجود این رونق اولیه، بحران نقره و برخی کسادی‌ها در اواخر دوران سامانیان اقتصاد مردم را تحت تأثیر قرار داد، اگرچه سکه‌های محلی و سکه‌های عباسی همچنان به عنوان معیار ارزش در معاملات مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
