ابن اخوه محمد بن محمد

[ویکی نور] «ضیاء الدین محمد بن محمد بن احمد بن ابی زید قرشی»، فقیه و محدث شافعی و در اصول پیرو اشعری، در سال 648ق متولد شد. مورخان احتمال می دهند وی مصری بوده باشد. در مورد کنیه وی، اگرچه این کنیه پیش از او نیز سابقه داشته، به جهت عدم حرکت گذاری، نحوه تلفظ در متون روشن نیست. مستشرقانی که از دهه 40 قرن حاضر به شرح احوال وی پرداخته اند، در تلفظ کنیه وی اختلاف کرده اند. برخی آن را به شکل «ابن الاُخُوّة» و برخی به صورت «ابن الاِخوَة» ثبت کرده اند و مدرک قاطعی برای ترجیح یکی از این دو احتمال در دست نیست. وی از خاندانی اهل دانش بود و نسب قرشی داشت. هر چند وی در زمان خود چندان شهرت نداشته است، اما پس از مرگش، به سرعت در سوریه و نقاط دیگر معروف شد.
تنها اثر شناخته شده وی، کتابی در موضوع حِسبه است با عنوان«معالم القُربة فی احکام الحسبة».
آیین شهرداری در قرن هفتم / نوع اثر: کتاب / نقش: نویسنده

💡 مرحوم خواجه در 11 جمادى الاولى سال 597 هجرى قمرى در طوس به دنيا آمد. نام او((محمد)) و كنيه اش ((ابوجعفر)) و لقبش ((نصيرالدين ))است. و نام اختصارى او ((خواجهنصيرالدين )) و نام پدرش ((محمد بن حسن )) بوده است و لذا نامكامل او را ((ابوجعفر نصيرالدين محمد بن محمد بن حسن طوسى )) مى گويند.

💡 اما نجاشى از اين دو نفر كه كلينى را درك كرده و در محضر درسش حضور داشته اند، چيزى روايت نكرده، بلكه از ديگر شاگردان كلينى روايت نموده و گفته است: نام كتابهاى او (كلينى ) را از گروهى از اساتيدمان، از آن جمله محمد بن محمد (شيخ مفيد) و حسين بن عبيدالله (غضاويرى ) و احمد بن على بن نوح، از ابوالقاسم جعفر بن قولويه، از او (كلينى ) كه خدايش ‍ رحمت كناد آورده ايم.

💡 جزرى محمد بن محمد (متوفاى 832) چون درشيراز درگذشت، جنازه اش ‍ را بزرگان وخواص و عوام بر دوش كشيدند و مى بوسيدند و لمس مى كردند تا متبرك شوند. و كسىكه دستش به تابوت نمى رسيد، به كسانى تبرك مى جست كه به جنازه تبرك جستهبودند.(15)

💡 محمد بن محمد بن هاشم رضوى - از علماى قرن دوازدهم - در كتاب (خلاصه البدان ) ازكتاب (مونس الحزين ) شيخ صدوق نقل كرده كه اميرمؤ منان عليه السلام در يك روايتطولانى از تشريف فرمائى حضرت بقيه الله - ارواحنا فداء - به شهر قم، و تجلى آنحضرت در كنار مسجدى در نزديكى دهى كهن به نام (جمكران ) خبر داده است.

💡 شيخ گفت: من محمد بن محمد بن نعمان حارثى ) هستم. قاضى برخاست و دست شيخ راگرفت و در جاى خود نشاند و گفت: (انت المفيد حقّاً) علماء را خوش نيامد. قاضى گفت:اين مرد مرا الزام كرد، اگر شما جواب او را ميدانيد بگوئيد. همه ساكت ماندند.(11)