عثمانیان در طول چند سده حیات خود، به ساخت کتابخانههای بزرگ و ترجمه آثار مختلف علاقه نسبتاً زیادی نشان دادند. این علاقه، در سده پانزدهم در دوران فرمانروایی محمد دوم به اوج خود رسید. او به گرگوری آمیروتزس، متفکر یونانی اهل ترابوزان دستور داد تا کتابهای جغرافیای بطلمیوس را به عربی ترجمه کند. نمونه دیگری از ادب و دانش عثمانی، مُلا علی قوشچی، متفکر ایرانی اهل سمرقند بود که با وجود اینکه تنها دو یا سه سال در قسطنطنیه حضور داشت، تأثیر شگرفی بر ادبیات عثمانی گذاشت و در دو مدرسه مهم این شهر تدریس کرد.
رصدخانهٔ اُلُغبیگ در سمرقند توسط الغبیگ امیر تیموری ساخته شد. این رصد خانه بنا به عقیده بسیاری از کارشناسان یکی از بهترین رصدخانههای جهان اسلام و بزرگترین آنها در آسیای میانه بودهاست. بزرگترین ستارهشناسان آن عهد از جمله قاضیزاده رومی، غیاثالدین جمشید کاشانی و علی قوشچی در این رصدخانه به تحقیق پرداختهاند.