حقوق، از مهم‌ترین شاخه‌های علوم اجتماعی است که به مطالعه‌ی قواعد حاکم بر روابط میان اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی در عرصه‌ی جامعه می‌پردازد. این علم، به جهت گستردگی و تنوع موضوعات، به شاخه‌های متعددی تقسیم شده است که هر یک قلمروی ویژه‌ای از مناسبات انسانی و اجتماعی را تنظیم می‌کند. توجه به شاخه‌های گوناگون علم حقوق در دانشنامه‌ی جهان اسلام از جنبه‌های مختلف حائز اهمیت است. از یک سو، جوامع و کشورهای مسلمان به اقتضای ضرورت‌های اجتماعی و سیاسیِ جدید، به قوانین و مقررات متنوع در ابعاد مدنی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و قضایی نیازمندند. از سوی دیگر، پیشینه‌ی حقوق در جهان اسلام به احکام شریعت اسلام بازمی‌گردد و امروزه نیز، علیرغم تأثیرپذیری فراوان کشورهای اسلامی از حقوق غربی به‌ویژه در زمینه‌ی ساختار نهادها و تشکیلات حقوقی چیرگی ضوابط و احکام فقهی در بسیاری از عرصه‌ها، به‌خصوص در قوانین ماهوی، همچنان نمایان و چشمگیر است.
افزون بر این، صِرف مطالعه‌ی تطبیقی میان داده‌های علم حقوق که دستاورد بشری و حاصل تلاش فکری اوست و قواعد و مقررات حقوقی اسلام که فقها بر پایه‌ی آموزه‌های دینی و به استناد ادله‌ی شرعی تدوین کرده‌اند از نظر علمی سودمند و جالب‌توجه به شمار می‌رود. این مقایسه، امکان درک عمیق‌تری از وجوه تشابه و تمایز این دو نظام حقوقی را فراهم می‌سازد.