در تعریف سهل و ممتنع می توان گفت که اشاره به کاری دارد که در ابتدا سهل و ساده استوقتی آن را بخواهیم انجام دهیم مشخص شود که چندان هم ساده نیست و موانع زیادی برای انجام آن کار وجود دارد. ساده ناممکن بهترین تعریف برای کلمه سهل و ممتنع است.
در ادبیات کهن ایران، سعدی را خداوندگار ادبیات سهل ممتنع میدانند.
اگر شاعر باشی، جهد کن تا سخن تو سهل و ممتنع باشد و بپرهیز از سخن غامض. و چیزی که تو دانی و دیگران را به شرح آن حاجت باشد مگوی؛ که شعر از بهر مردمان گویند، نه از بهر خویش.
سهل و ممتنع. [ س َل ُ م ُ ت َ ن ِ ] ( ترکیب عطفی، اِ مرکب ) ( اصطلاح بدیع ) آن است که ربط کلام و سیاق آسان نماید، اما مانند آن هر کس نتواند گفت بسبب سلاست و جزالت و گنجانیدن معانی بسیار در الفاظ اندک. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ص 766 ). قطعه ای ( شعر یا نثر ) که در ظاهر آسان نماید، ولی نظیر آن گفتن مشکل باشد. ( از فرهنگ فارسی معین ).
فرهنگ فارسی
در اصطلاح آنست که ربط کلام و سیاق آسان نماید اما مانند آن هر کس نتواند گفت بسسب سلاست و جزالت و گنجانیدن معانی بسیار در الفاظ اندک
جملاتی از کلمه سهل و ممتنع
آثار نقاشیِ دورهٔ اخیر جهانگیر شهدادی حاصل چند دهه تجربه عملی و نظری را بر زمینهای سیاه یا سفید نمایش میدهد. نقاشی در فضایی بدون زمان و مکان، سهل و ممتنع خود را بر صفحه بوم نمودار میسازد. فضایی پر رمز و راز که تجربه هایِ ویژه و مشترک انسانی را در لامکان نشان میدهد.
اشعار او به زبانهای فارسی و کردی است. بیشتر اشعار فارسی به جا مانده از او مدایح، مراثی و مولودیهایی است که مقدسات دینی و مذهبی در آنها مطرح شدهاند. تمکین در اشعار کردی سبک ویژه خود را دارد. مسمطهایی که تمکین با مضامین اجتماعی به زبان کردی کرمانشاهی سروده، بسیار ساده و روان است و قدرت او را در صنعت سهل و ممتنع نشان میدهد.
من سالهاست که به دنبال چنین ملودیها و نغمههایی میگردم که آنقدر سهل و ممتنع باشند تا هم مردم آن را به خوبی درک کنند و هم از نظر فنی نیز تمام ضوابط در آن رعایت شده باشد. خوشبختانه «در خیال» چنین اثر از کار در آمد.»
حسین پاکدل با انتشار یادداشتی به فیلم ساعت ۵ عصر ساخته مهران مدیری واکنش نشان داد و این فیلم را اثری سهل و ممتنع توصیف کرد که باید آن را بارها تماشا کرد.