حرکت دائمی

حرکت دائمی. [ ح َ رَ ک َ ت ِ ءِ ] ( ترکیب وصفی، اِ مرکب ) حرکت ابدی. حرکت دائم، مانند حرکت افلاک در هیئت بطلمیوس و حرکت درونی اتم در فیزیک معاصر.

حرکت دائمی به حرکتی گفته می شود که برای همیشه و بدون داشتن هرگونه منبع خارجی انرژی، ادامه می یابد؛ در عمل چنین چیزی به علت وجود اصطکاک ناممکن است. همچنین می توان این حرکت را به صورت «حرکت یک ماشین فرضی که پس از فعال شدنش برای همیشه به کار خود ادامه می دهد، مگر آنکه در معرض یک نیروی خارجی یا فرسایش قرار گیرد» توصیف کرد.
اجماع علمی بر آن است که حرکت دائمی در یک سامانهٔ مجزا منجر به نقض قانون اول ترمودینامیک و/یا قانون دوم ترمودینامیک خواهد شد.
در طبیعت ممکن است مواردی از حرکت به ظاهر دائمی دیده شود ولی واقعاً دائمی نیستند یا نمی توان بدون تغییر در ماهیت حرکت، از آن برای انجام کار استفاده کرد. برای نمونه حرکت یک سیاره در اطراف ستاره اش ممکن است به ظاهر دائمی باشد، اما فضای بین سیاره ای کاملاً عاری از اصطکاک نیست و بنابراین حرکت اربیتالی با سرعت بسیار کم در حال کند شدن است. کمک جاذبه ای یک کاوشگر فضایی در کنار یک سیاره می تواند برای افزایش سرعت کاوشگر استفاده شود اما این کار باعث تغییر در حرکت سیاره و کاهش یافتن انرژی سیاره در مدارش به دور خورشید خواهد شد. جریان برق داخل یک حلقهٔ ابررسانا می تواند به عنوان یک محیط ذخیره سازی انرژی استفاده شود، اما دقیقاً مانند یک باتری، استفاده از آن برای به کار انداختن یک وسیله باعث کاسته شدن همان مقدار انرژی از جریان داخل حلقه خواهد شد.
ماشین هایی که انرژی خود را از منابع به ظاهر همیشگی دریافت می کنند—مانند جریان های اقیانوسی—می توانند دائماً به حرکت خود ادامه دهند ( تا زمانی که خود منبع انرژی شان ادامه یابد )، اما نمی توان این موارد را حرکت دائمی دانست زیرا این ها از یک منبع خارجی انرژی دریافت می کنند و سامانهٔ مجزا به شمار نمی آیند ( در واقعیت هیچ سیستمی نمی تواند برای همیشه کاملاً مجزا بماند ).
تاریخچه ماشین های حرکت دائمی به قرون وسطی بر می گردد. برای یک قرن، ممکن بودن یا غیر ممکن بودن ماشین های حرکت دائمی روشن نبود، توسعه تئوری های مدرن ترمودینامیک نشان داد که وجود ماشین های حرکت دائمی غیر ممکن است. علیرغم همه این ها، تلاش های بسیاری برای ساخت چنین ماشین هایی انجام شد که این تلاش ها حتی تا دوران معاصر نیز ادامه دارد. مبدعان امروزی بیشتر با تکیه بر وحدت ( "over unity" ) سعی در تشریح اختراعات این چنینی دارند.

💡 به طور مشابه، در یک نمایش اپرا طنز از گیلبرت و سالیوان به‌نام پرنسس آیدا دارای آهنگی است که به صورت طنز اهداف غیرممکن دانشگاه زنان را که توسط شخصیت اصلی اداره می‌شود، مانند یافتن حرکت دائمی فهرست کرده‌است. یکی از این اهداف، دایره‌ای بود که آن‌ها (مدیران دانشگاه زنان) در یک روز آفتابی مربع‌اش خواهند کرد.

💡 پیامد دیگر این قانون این است که ماشین حرکت دائمی تنها هنگامی کار می‌کند که هیچ انرژی‌ای به پیرامون خود ندهد. اگر انرژی‌ای که دستگاه به پیرامون خود می‌دهد بیشتر از انرژی‌ای باشد که می‌گیرد و جرم دستگاه هم ثابت بماند، چنین دستگاهی نمی‌تواند برای همیشه کار کند.

💡 نکته مهم حرکت دائمی حباب‌های گاز و بخار آب به سمت بالا و تأثیر این پدیده بر تعادل قوس است.

💡 برغم رد حرکت دايمی به عنوان شبه علم، حرکت دائمی مورد توجه تئوری‌های توطئه که ادعا می کنند که شرکت‌های بزرگ و دولت‌ها برای پیشگیری از ضرر مالی خودشان حرکت‌های دائمی را چشم عموم پنهان کرده‌اند.

💡 اولین چرخ رولت در فرانسه قرن 18 ابداع شد. بسیاری از مورخان بر این باورند که دانشمند فرانسوی «بلیز پاسکال» در قرن هفدهم و در جستجوی ابداع یک ماشین حرکت دائمی، فرم بدوی رولت را معرفی کرد. مکانیزم رولت ترکیبی از چرخ بازی اختراع شده در سال 1720 و بازی ایتالیایی «بیریبی» است.