معنای لغوی و تاریخی
ریشه کلمه استسقا از «س-ق-ی» است و به معنای طلب آب، سیراب شدن یا نوشیدن آب خواستن است. در متون قدیمی، این واژه هم برای درخواست آب یا باران از خداوند و هم به عنوان نام بیماری استفاده میشده است. به عنوان مثال، طلب باران از خداوند هنگام خشکسالی، در قرآن و احادیث به صورت استسقا ذکر شده است.
معنای پزشکی
در اصطلاح پزشکی، استسقا به بیماریای گفته میشود که در آن مایعات در بدن یا انساج شکم جمع میشود و موجب ورم و مشکلات جسمی میگردد. این حالت میتواند ناشی از بیماریهای قلبی، کبدی یا کلیوی باشد و در طب سنتی با روشهای خاص درمان میشده است.
معنای فقهی و قرآنی
در فقه و تفسیر، استسقا به معنای درخواست آب یا باران از خداوند است و مشروعیت آن در اسلام مورد تأیید فقهاست (به جز ابوحنیفه که استحباب آن را منکر شده است). این واژه در قرآن کریم دو بار آمده است؛ یکی در ماجرای حضرت موسی علیهالسلام که پس از درخواست آب قومش، با زدن عصا بر سنگ، ۱۲ چشمه آب جوشید، و دیگری در ماجرای قوم هود و حضرت نوح علیهالسلام برای طلب باران در خشکسالی.