در نظام حقوقی و فقهی ایران، به معنای کارشناس یا متخصص در یک حوزه خاص تعریف می‌شود. این مفهوم در ابعاد مختلف فقهی، از جمله در مباحث مربوط به اجتهاد و تقلید، طهارت، صلات، صوم، حج، تجارت، نکاح، قصاص و دیات، به عنوان یکی از راه‌های اثبات موضوعات شرعی مورد استناد قرار می‌گیرد. افرادی هستند که از دانش تخصصی و تجربه عمیق در زمینه‌ای برخوردارند؛ به عنوان مثال، یک فقیه در امور شرعی و یک پزشک در حوزه پزشکی، مصداق اهل خبره محسوب می‌شوند.
جایگاه اهل خبره در نظام حقوقی و فقهی به گونه‌ای است که نظر کارشناسی ایشان می‌تواند در تعیین و اثبات بسیاری از موضوعات مؤثر باشد. در مواردی که تعیین ماهیت یک امر، ارزش آن، یا تشخیص صحت و سقم یک ادعا نیازمند دانش تخصصی است، رجوع به اهل خبره ضروری تلقی می‌شود. این امر به ویژه در دعاوی حقوقی و کیفری که موضوعات پیچیده‌ای را در بر می‌گیرند، نمود بیشتری پیدا می‌کند. به عنوان نمونه، در پرونده‌های پزشکی، نظر پزشک متخصص (اهل خبره) برای روشن شدن ابعاد حادثه و تعیین مسئولیت، حیاتی است.
