اخلاق پزشکی

اخلاق پزشکی شاخه‌ای از اخلاق کاربردی است که به بررسی اصول، ارزش‌ها و قواعد رفتاری در حوزه پزشکی می‌پردازد. هدف اصلی آن تضمین رفتار صحیح و مسئولانه پزشکان و سایر عوامل بهداشتی - درمانی در مواجهه با بیماران و جامعه است. اخلاق پزشکی، علاوه بر توجه به سلامت جسمی و روانی بیماران، به مسائل مرتبط با احترام به کرامت انسانی، حریم خصوصی و تصمیم‌گیری‌های اخلاقی نیز می‌پردازد.

این حوزه شامل مباحث متعددی مانند رضایت آگاهانه بیمار، محرمانگی اطلاعات پزشکی، عدالت در دسترسی به خدمات درمانی، تعیین اولویت‌ها در منابع محدود و مسائل حساس مانند پایان زندگی و اتانازی است. پزشکان و پرستاران با توجه به این اصول، می‌توانند تصمیمات درمانی خود را به شکلی انسانی، منطقی و قانونی اتخاذ کنند و از بروز آسیب‌های اخلاقی یا قانونی جلوگیری نمایند.

اخلاق پزشکی نه تنها برای پزشکان و کارکنان درمانی اهمیت دارد، بلکه برای بیماران و جامعه نیز حیاتی است. رعایت اصول اخلاقی باعث افزایش اعتماد عمومی به نظام درمانی، بهبود کیفیت مراقبت و کاهش خطاهای پزشکی می‌شود. در نهایت، اخلاق پزشکی به عنوان یک چارچوب راهنما، به ایجاد تعادل بین علم، مهارت و ارزش‌های انسانی در ارائه خدمات درمانی کمک می‌کند و نقش مهمی در شکل‌دهی به حرفه پزشکی دارد.

دانشنامه آزاد فارسی

اخلاق پزشکی (medical ethics)
دستورالعمل هایی اخلاقی برای پزشکان. این دستورات بر فعالیت های سالم پزشکی مبتنی اند. اهداف اساسی این دستورالعمل ها عبارت اند از درست کاری، آسیب نرساندن، حفظ استقلال بیمار، راست گویی، و عدالت. هرگاه در اعمال پزشکی حصول هم زمان همۀ این اهداف ممکن نباشد، مسائل اخلاقی بحث انگیز می شوند. از آن جمله است عمل به کاری که برای کودک سودمند، ولی احتمالاً با استقلال او یا والدینش در تضاد است. این اصول از قدیم در سوگندنامۀ بقراطآمده اند. بقراط، پزشک یونانی، این سوگندنامه را عرضه کرد که شامل دستوراتی ازقبیل رازداری، کمک به بیمار در حد توان، و پرهیز از تجویز داروهای کشنده است. پیشرفت سریع فناوری در اواخر قرن ۲۰ این سؤال را مطرح کرد که پزشک تا چه حد مجاز به دخالت در فرآیند های طبیعی است. کمبود امکانات پزشکان را با این سؤال روبه رو می کند که کدام بیمار را باید برای درمان برگزید یا تا چه حد باید به درمان ادامه داد. یکی دیگر از مسائل مطرح در اخلاق پزشکی حق مرگ ارادیاست.

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] اخلاق پزشکی، تألیف آقای نعمت الله یوسفیان، نگاشته ای به زبان فارسی و پیرامون مباحث اخلاقی در حوزه پزشکی است.
سال تألیف این اثر و انگیزه مؤلف از تألیف آن، گزارش نشده است.
کلیات اخلاق پزشکی، مبانی اخلاق پزشکی، بایسته های اخلاق پزشکی، اخلاق در آموزش پزشکی، اخلاق در پژوهش های پزشکی، اخلاق در درمان پزشکی، آسیب شناسی اخلاق پزشکی و آداب و اخلاق عیادت، عنوان های این سلسله دروس است.
و به طور کلی در این سلسله دروس، مباحثی همانند اخلاق پزشکی، مبانی اخلاق پزشکی، اخلاق پزشکان در ارتباط با خدا، مردم، بیماران و همکاران خود، اصول اخلاقی در درمان بیماران، آسیب هایی اخلاقی که جامعه پزشکی را تهدید می کنند و آداب عیادت بیماران مورد بحث قرار می گیرد.
کتاب «اخلاق پزشکی»، به عنوان یک متن آموزشی تألیف شده است؛ ازاین رو، متنی روان و همه فهم دارد.
[ویکی فقه] اخلاق پزشکی (کتاب). «اخلاق پزشکی»، تالیف آقای نعمت الله یوسفیان، نگاشته ای به زبان فارسی و پیرامون مباحث اخلاقی در حوزه پزشکی است. سال تالیف این اثر و انگیزه مؤلف از تالیف آن، گزارش نشده است.
کتاب، شامل ۱۶ درس است.
گزارش محتوا
کلیات اخلاق پزشکی، مبانی اخلاق پزشکی، بایسته های اخلاق پزشکی، اخلاق در آموزش پزشکی، اخلاق در پژوهش های پزشکی، اخلاق در درمان پزشکی، آسیب شناسی اخلاق پزشکی و آداب و اخلاق عیادت، عنوان های این سلسله دروس است. و به طور کلی در این سلسله دروس، مباحثی همانند اخلاق پزشکی، مبانی اخلاق پزشکی، اخلاق پزشکان در ارتباط با خدا، مردم، بیماران و همکاران خود، اصول اخلاقی در درمان بیماران، آسیب هایی اخلاقی که جامعه پزشکی را تهدید می کنند و آداب عیادت بیماران مورد بحث قرار می گیرد. کتاب «اخلاق پزشکی»، به عنوان یک متن آموزشی تالیف شده است؛ ازاین رو، متنی روان و همه فهم دارد. باید توجه داشت برخی مسائل و پرسش ها در حوزه اخلاق پزشکی سابقه ای دیرینه دارند و در متون کهن پزشکی- همانند قانون ابن سینا و کتاب های متاخرتر، همانند «خلاصة الحکم» عقیلی- نیز مورد توجه و بحث قرار گرفته اند، مثل سقط جنین و رابطه پزشک و بیمار. برخی دیگر از این مسائل، به دنبال پزشکی مدرن پدید آمده اند و از توانایی ها و امکانات بی سابقه ای که دانش و فناوری پزشکی نوین پیش روی بشر قرار داده، ناشی می شوند، مثل پیوند اعضاء و استفاده از سلول های بنیادی در معالجه و درمان. نکته دیگر اینکه اخلاق پزشکی، دانشی میان رشته ای است که موضوع آن مسائل و مباحث اخلاقی در حوزه ی علوم پزشکی است. این مسائل و مباحث در شاخه های مختلف علوم پزشکی به عنوان حرفه، پژوهش های پزشکی و سیاستگذاری نظام سلامت مطرح هستند. محتوای این مباحث، از رشته های گوناگون دانش و معرفت بشری به اخلاق پزشکی وارد شده و در شکل گیری این حوزه از دانش دخیل بوده اند. در این میان، فلسفه اخلاق، حقوق، الهیات، فقه، ادبیات، جامعه شناسی، روان شناسی، اقتصاد و تاریخ تاثیر و نقش بیشتری داشته اند. مؤلف با توجه به این نکات، در این اثر سعی نموده نگاهی جامع و اخلاقی در همه مسائل را عرضه کند. در این کتاب، سعی شده است با استفاده از روایات معصومان علیه السّلام مطالبی عرضه گردد که پزشکان و دست اندرکاران بهداشت و درمان جامعه از آن بهره مند شوند.
وضعیت کتاب
کتاب، توسط پژوهشکده تحقیقات اسلامی سپاه (قم)، در ۸۷ صفحه، چاپ و منتشر شده است. پاورقی های این اثر، به ذکر ارجاعات متن اختصاص دارد. در پایان کتاب، تدوین شده است.
منبع

جمله سازی با اخلاق پزشکی

البته بحث در بارهٔ ختنه نوزاد بدون اجازهٔ والدین و بدون دلایل پزشکی منحصر به حقوق مردان نیست و به اخلاق پزشکی مربوط است. برخی از پزشکان و دانشگاهیان ختنه را نقص حقوق سلامت مردان می‌دانند. در حالی که برخی مخالفند.
در سیزدهمین جشنواره ابن سینا که در بهمن ۱۳۹۰ با حضور معاون تحقیقاتی و فناوری وزیر بهداشت، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران، استادان و محققان برگزار شد جایزه اخلاق پزشکی به دکتر باستان حق اهدا شد. احسان باستان حق فرزند دکتر محمدحسن باستان حق، به نیابت از پدر جایزه را دریافت کرد.
طی این سال‌ها، غنی در دانشکده پزشکی تهران نیز تدریس می‌کرد و اخلاق پزشکی درس می‌داد. پس از آن نیز مدتی در دانشکده معقول و منقول تدریس داشت. درس‌گفتارهای او درباره روان‌شناسی در این دو دانشکده بعدها در قالب کتابی به نام «معرفت‌النفس» منتشر شد.