محمدعلیشاه (۱ تیر ۱۲۵۱ – ۱۶ فروردین ۱۳۰۴) ششمین پادشاه ایران از سلسله قاجار بود. او در تاریخ ۲۸ دی ۱۲۸۵ خورشیدی به سلطنت رسید و تا ۲۵ تیر ۱۲۸۸ خورشیدی که به اجبار از سلطنت برکنار شد، در قدرت بود. محمدعلیشاه مخالف مشروطه‌خواهی بود و به همین دلیل مجلس شورای ملی را به توپ بست و آزادی‌خواهان را به قتل رساند. این اقدام او آغازگر دوره‌ای به نام استبداد صغیر بود. پس از تسلط مشروطه‌خواهان به رهبری سردار اسعد بختیاری بر تهران، محمدعلیشاه به سفارت روسیه در تهران پناه برد و در نهایت به دلیل فشارهای داخلی و خارجی ناچار به ترک ایران شد. پس از او، مشروطه‌خواهان پسر کوچک او، احمدشاه، را به سلطنت انتخاب کردند. محمدعلیشاه وابستگی زیادی به دولت روسیه داشت و در دوران سلطنتش، یک سوءقصد نافرجام علیه او صورت گرفت. او در سال ۱۳۰۴ در ایتالیا درگذشت و در کربلا به خاک سپرده شد.
محمد علیشاه
لغت نامه دهخدا
محمدعلیشاه. [ م ُ ح َم ْ م َ ع َ ] ( اِخ ) پسر اکبر و ارشد مظفرالدینشاه قاجار. در 1289 هَ. ق. در تبریز متولد شد و در آن شهر بسر برد و ولی عهدی پدر یافت. سه هفته قبل از مرگ مظفرالدین شاه به تهران وارد شد. و قانون اساسی را که در تاریخ 20 ذیقعده 1324 هَ. ق. پدرش آن را قبول و صحه گذاشته بود تصدیق و امضاء کرد. محمدعلی میرزا پس از مرگ مظفرالدین شاه جانشین پدر شد و پسر دوم خود سلطان احمدمیرزا را ولیعهد خویش قرار داد. در این عهدبواسطه برتری نفوذ سیاسی روس بر انگلیس محمدعلیشاه جانب روسها را میگرفت و انگلیسها که از فکر و نیت او آگاه بودند مزاحمت های گوناگونی برای وی ایجاد کردند. سرانجام به مخالفت با مشروطه و مجلس برخاست و بسبب دشمنی و اختلاف شدیدی که بروز کرده بود در روز سه شنبه 23 جمادی الاولی 1326 هَ. ق. مطابق با دوم تیر 1287 خورشیدی شاه مجلس را به توپ بست و عده ای از نمایندگان و افراد سرشناس را دستگیر ساخت. پس از یک سال مشروطه خواهان مجدداً پیروز شدند و محمدعلی شاه با عده ای از همدستان خویش به سفارت روس پناهنده شد. و مجلس بعد از افتتاح و مشاوره محمدعلی شاه را از سلطنت خلعکرد و وی از سفارت روس در زرگنده به شهر اودسا در روسیه عزیمت کرد و آنجا اقامت گزید ( 23 شعبان 1327 ). وی سرانجام در ایتالیا در 54سالگی جهان را بدرود گفت ( 11 رمضان 1343 هَ. ق. / فروردین 1304 خورشیدی ).
