معنی مفاهیم اخلاقی

مفاهیم اخلاقی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] انسانها چگونه می توانند منظور خود را به یکدیگر بفهمانند؟ آنها از آینه مفاهیم استفاده می کنند تا با هم تفاهم کنند. وقتی کسی می گوید «کتاب» در حقیقت با این کلمه چیزی را به ذهن مخاطب انتقال داده که اگر می گفت «قلم» دیگر آن چیز به ذهن مخاطب انتقال نمی یافت.
تا به حال به این موضوع اندیشیده اید که آینه ها چه نیازی را در زندگی ما برطرف می کنند؟ آینه ها در حقیقت به ما کمک می کنند چیزهایی را که مستقیما نمی توانیم ببینیم، مشاهده کنیم. آینه یک حکایتگر بیشتر نیست. مفاهیم، دقیقا همین جایگاه را در عرصه اندیشه دارند. انسانها چگونه می توانند منظور خود را به یکدیگر بفهمانند؟ آنها از آینه مفاهیم استفاده می کنند تا با هم تفاهم کنند. وقتی کسی می گوید «کتاب» در حقیقت با این کلمه چیزی را به ذهن مخاطب انتقال داده که اگر می گفت «قلم» دیگر آن چیز به ذهن مخاطب انتقال نمی یافت. آن حقیقت در واقع همین چیزی است که به آن «مفهوم» می گوییم. براین پایه مفهوم کتاب حکایت گر یک شیء خاص خارجی است. به این مفهوم دراصطلاح منطق «تصور» می گویند.
مفاهیم اخلاقی
بر اساس آنچه گفته شد مفاهیم اخلاقی تصوراتی هستند که با به کار بردن الفاظ اخلاقی در ذهن انسان نقش می بندند. این مفاهیم در فلسفه اخلاق دو کاربرد دارند. گاهی مراد از مفهوم اخلاقی تمام مفاهیمی است که در جملات اخلاقی به کار می روند. بنابر این اصطلاح، تمام مفاهیمی که در گزاره های اخلاقی به کار می روند اعم از این که محمول باشند یا موضوع، مفاهیم اخلاقی به حساب می آیند. مثلا در جمله عدالت خوب است یا باید به عدالت رفتار کرد. هم عدالت و هم خوبی و باید همگی مفاهیمی اخلاقی هستند. اما مفهوم اخلاقی گاهی به معنای محدود تری به کار می رود. در این کاربرد مفاهیمی اخلاقی هستند که فقط در محمول جملات اخلاقی به کار رفته باشند. بنابراین اصطلاح، اولا موضوعات گزاره های اخلاقی که غالبا افعال اختیاری هستند و در علوم مختلف مانند روان شناسی و جامعه شناسی به کار می روند مفاهیم اخلاقی نیستند. ثانیا «خوب»، «بد»، «باید»، «نباید»، «درست»، «نادرست»، «صحیح»، «ناصحیح»، «وظیفه» و «مسئولیت» تنها در معنای خاصی که در این گونه جملات دارند مفهوم اخلاقی به حساب می آیند و سایر معانی این الفاظ دیگر اخلاقی نیست.
معنای عام مفهوم اخلاقی
در اینجا ما به معنای عام مفهوم اخلاقی می پردازیم. پرسش اول درباره مفاهیم اخلاقی این است که مفاهیمی که در جملات اخلاقی به کار می روند چه سنخ مفاهیمی هستند؟ در این پرسش می خواهیم بدانیم آیا مفاهیم اخلاقی مانند مفاهیم آب و کتاب هستند که مستقیما با دیدن اشیاء خارجی انتزاع می شوند. یا نوع خاصی از مفاهیم اند؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید ببینیم چند گونه مفهوم داریم:
انواع مفهوم
...

جمله سازی با مفاهیم اخلاقی

در ویراست اول تا ششم کتاب روانپزشکی تاثیرگذارش، کرپلین در بخشی به دیوانگی اخلاقی پرداخته بود که به معنای اختلال عواطف یا مفاهیم اخلاقی بدون وجود هذیان یا توهمات است که کرپلین تحت عنوان «عدم وجود یا ضعف احساساتی است که در برابر ارضای محض حس خودخواهی می‌ایستند،» که از نظر او عمدتاً منتسب به زوال بود. سزار لومبروسو مجدداً این مفهوم را تعریف کرده‌است و در تئوریهای «جانی بالفطره» اش به مفهوم «نقص اخلاقی» اشاره کرده‌است. البته کرپلین تأکید داشت که هنوز نمی‌توان این اختلالات را با ویژگیهای فیزیکی بازشناخت.

عالمان اصول فقه شیعه، در آثار خود سعی کرده‌اند مفهوم حُسْن و قُبْح را به کمک مفهوم ثواب و عقاب تعریف کنند و بدین ترتیب، مهم‌ترین مفاهیم اخلاقی را با مفاهیم شرعی پیوند زدند.

او برای نگارش کتاب اخلاقیات: مفاهیم اخلاقی در ادبیات فارسی برگزیدهٔ اولین دورهٔ جشنوارهٔ بین‌المللی فارابی شد. او موسس نشریه چکیده‌های ایرانشناسی است

از مفاهیم اخلاقی دیگر از جمله داما (خویشتن‌داری)، ساتیا (راستگویی)، دانا (نیکوکاری)، آرجاوا (بی‌ریایی)، و دایا (دلسوزی) در اوپانیشادهای کهن و اوپانیشاد متأخر بحث رفته‌است.

لوئیس پس از اتمام کتاب شیر، کمد و جادوگر، نوشتن کتاب خواهرزاده جادوگر را آغاز کرد که پنج سال به طول انجامید. داستان چندین عناصر زندگی‌نامه‌ای، مفاهیم اخلاقی و مسیحی از جمله گناه اصلی، وسوسه، نظم طبیعت و کفاره را بررسی می‌کند.

این مطلب به بررسی آنچه فناوری اخلاقی می‌باشد و انواع مختلف فناوری اخلاقی در حوزه‌های کاربردی، تحولات اخیر و آینده و ملاحظات آینده فناوری اخلاقی، تاریخچه فناوری اخلاقی، چالش‌های اخلاقی عمومی، تاریخچه فناوری اخلاقی، مباحث فنی اخلاقی، می‌پردازد. در این مطلب انواع فنلوری روز در جامعه ما می‌باشند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. مفاهیم اخلاقی هر یک از این فناوری‌ها را مورد بحث قرار داده می‌شود.

حقوق آزادی و حقوق ادعا، معکوس یکدیگرند: یک فرد حق آزادی دارد که به او اجازه می‌دهد کاری را انجام دهد تنها در صورتی که شخص دیگری حق ادعا برای منع کردن او از انجام دادن آن کار نداشته باشد؛ به این ترتیب، اگر شخصی حق ادعا در برابر شخص دیگری داشته باشد، حق آزادی شخص دومی محدود می‌گردد. دلیل آن این است که مفاهیم اخلاقی تکلیف و اجازه، دوگانه‌های دمورگان یکدیگر اند. یک فرد اجازه دارد تنها تمام آن چیزهایی را انجام دهد که مکلف به خودداری از آن نباشد و مکلف است تنها تمام آن چیزهای را انجام دهد که اجازه ندارد از آن‌ها خودداری کند.

اصل تأییدپذیری ممکن است وسیله‌ای برای رد خودسرانه هر مفهوم انتزاعی یا متعالی، مانند «حقیقت»، «عدالت» یا «فضیلت» باشد. چنین مفاهیمی فاقد معنای تحت‌اللفظی هستند؛ بنابراین، دیدگاه آیر ممکن است به یک شکاکیت رادیکال تبدیل شود. اخلاق، زیبایی‌شناسی و دین همگی بی‌معنا و فاقد معنای تحت‌اللفظی تلقی می‌شوند. مفاهیم اخلاقی صرفاً به‌عنوان بیان احساس در نظر گرفته می‌شوند. مفاهیم اخلاقی یا زیبایی‌شناختی فاقد محتوای واقعی تلقی می‌شوند و بنابراین نمی‌توان آن‌ها را معتبر یا نامعتبر پذیرفت.