خاندان جهانبانی یکی از خاندانهای برجسته و تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران است که ریشه در دوره قاجار دارد و در دوران پهلوی نیز نقشهای مهمی ایفا کرده است. سرسلسله این خاندان، سیفاللهمیرزا، چهلودومین پسر فتحعلیشاه قاجار، بود که در ۱۴ رجب ۱۲۲۹ هجری قمری در تهران به دنیا آمد. او در دورههای مختلف حکومتی در سمنان، قزوین، ملایر و تویسرکان خدمت کرد و بهعنوان یکی از مقامات برجسته دربار قاجار شناخته میشد.
امانالله جهانبانی، معروف به ضیاءالدوله، از نوادگان سیفاللهمیرزا بود. او در ۱۲۷۴ هجری شمسی در تهران به دنیا آمد و پس از تحصیلات در مدرسه نظامی دارالفنون، برای ادامه تحصیل به مدرسه نظامی سنپترزبورگ روسیه رفت. پس از بازگشت به ایران، در ارتش مشغول به خدمت شد و در دوران پهلوی بهعنوان سپهبد و فرمانده نیروهای مسلح شناخته میشد.
اعضای دیگر این خاندان نیز در عرصههای مختلف سیاسی و نظامی حضور داشتند. خسرو جهانبانی، برادر نادر جهانبانی، نقاش برجستهای بود که در سوئیس زندگی میکرد و در عرصه هنر شناخته شده بود. شوکتالملک جهانبانی، دختر عبداللّهمیرزا و نوه جهانگیرمیرزا، از نوادگان فتحعلیشاه قاجار، در دوران پهلوی بهعنوان یکی از زنان تأثیرگذار شناخته میشد. او پس از تحصیل در فرانسه، به ایران بازگشت و در عرصههای اجتماعی و فرهنگی فعالیت داشت.
خاندان جهانبانی با داشتن ارتباطات نزدیک با دربار قاجار و پهلوی، نقش مهمی در تحولات سیاسی و نظامی ایران در قرن نوزدهم و بیستم ایفا کردند. اعضای این خاندان با تحصیلات عالیه و تجربههای نظامی و سیاسی، در شکلدهی به سیاستهای کشور مؤثر بودند.