ثلثی

ثلث، واژه‌ای عربی به معنای یک‌سوم است. در زبان فارسی، این اصطلاح برای اشاره به یکی از سه قسمت مساوی از یک کل یا چیزی که به سه بخش برابر تقسیم شده، به کار می‌رود. خط ثلث یعنی خطی با حروف بزرگ و برجسته است. خط ثُلث یکی از شیوه‌های مهم در خوشنویسی اسلامی و یکی از شش خط اصلی به شمار می‌آید. این خط به ابوعلی بن مقله بیضاوی شیرازی، معروف به ابن مقله، که در قرن سوم هجری زندگی می‌کرد، نسبت داده می‌شود. خط ثلث با ساختاری ثابت و باوقار، عمدتاً در تزئین کتاب‌ها و کتیبه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. تکامل تدریجی این خط به عنوان یک خط تزئینی، توسط ابن مقله، ابن‌بواب و یاقوت مستعصمی صورت گرفت. ابن‌بواب زیبایی و ظرافت را به خط ثلث افزود. در ایران، این خط برای نوشتن عنوان سوره‌های قرآن کریم، پشت جلد کتاب‌ها، سرلوحه‌ها و به ویژه در کتیبه‌ها و کاشی‌کاری‌ها به کار رفته و همچنان مورد استفاده قرار دارد.