واژهی تنزل در زبان فارسی به معنای کاهش مرتبه یا درجه، پایین آمدن، سقوط یا نزول در جایگاه، رتبه، موقعیت یا کیفیت است. این کلمه اغلب در موقعیتهایی به کار میرود که چیزی یا کسی از سطح بالاتر به سطح پایینتر منتقل میشود، چه از نظر اجتماعی، شغلی، معنوی یا حتی کمی.
ریشهشناسی
تنزل از ریشه «نزول» به معنای پایین آمدن یا کاهش گرفته شده است و به فرایند یا عمل پایین آمدن اشاره دارد.
کاربردهای معنایی
کاهش رتبه یا مقام: مثلاً فردی که از مقام یا موقعیت بالایی به موقعیت پایینتر منتقل میشود، میگویند «تنزل رتبه یافته است».
کاهش کیفیت یا ارزش: مثل کاهش کیفیت یک محصول یا کاهش ارزش یک چیز که به نوعی «تنزل کیفیت» گفته میشود.
کاهش معنوی یا اخلاقی: مثلاً در متون دینی یا فلسفی به معنای سقوط معنوی یا کاهش ارزشهای اخلاقی به کار میرود.
در ادبیات و متون تاریخی: برای بیان سقوط یا نزول حکمرانان، امپراتوریها یا تمدنها استفاده میشود.