تره

در فارسی میانه به آن تَرَّگ گفته می‌شود نام دو نوع گیاه خوراکی از جنس آلیوم است که به خانواده سیریان تعلق دارد. با این حال، بیشتر گیاه‌شناسان آلیوم را به خانواده سوسنیان نسبت می‌دهند، در حالی که وندلبو این دو خانواده را از یکدیگر جدا کرده است. این گیاه از گونه آمپلوپراسم است و در ایران با نام‌های مختلفی شناخته می‌شود؛ به عنوان مثال، در خراسان به آن گَنْدَنا یا گَنْدَنَه، در مناطق کردنشین کوَر یا کوَرگ و در گیلان کوار می‌گویند. تا سال ۱۳۷۳ شمسی، نوع معمولی ایرانی به عنوان زیرگونه‌ای از آ. آمپلوپراسم ایرانیکم شناخته می‌شد، اما در این سال، موسوی و کاشی پس از مقایسه تره معمولی ایرانی با آ. آ. ایرانیکم، آن را به عنوان زیرگونه‌ای جدید به نام آ. آ. پرسیکم معرفی کردند. این گیاه به صورت خام یا پخته مصرف می‌شود و در تهیه غذاهایی مانند کوکو، جوشپره، سبزی پلو، ترش/تورش و شیرین تره، دو غذای گیلانی که در یکی از انواع شیرین تنها از تره استفاده می‌شود، قورمه سبزی و آش رشته کاربرد دارد. تره فرنگی نیز به عربی کرّاث نامیده می‌شود و از دیرباز شناخته شده است. پزشکان دوره اسلامی به انواع مختلف و خواص دارویی آن اشاره کرده‌اند.

لغت نامه دهخدا

تره. [ ت َ رْ رَ / ت َ رَ / رِ ] ( اِ ) از «تر» + «ه » ( پسوند پدید آورنده اسم از صفت ) پهلوی ترک معرب آن ترج و طرج در شاهترج. ( حاشیه برهان چ معین ). هر سبزی که با طعام خورند عموماً و گندنا را گویند خصوصاً. ( برهان ). سبزی باشد که آن را با خوردنیها بخورند. ( فرهنگ جهانگیری ) ( از فرهنگ رشیدی ) ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). هر سبزی بستانی عموماً و چغندر و اسفناج و جرجیر و کرفس و گندنا خصوصاً. ( ناظم الاطباء ). تره در تهران نوعی از سبزیهای خوردنی است... معروف است و در مصر بسیار مشهور بود. ( سفر اعداد 11:5 ) لکن لفظی که درعبرانی به تره ترجمه شده است بیست و دوبار در عهد قدیم ذکر شده است و در سایر جاها به سبزی ترجمه شده است لهذا بعضی برآنند که در اینجا هم قصد از سبزی هایی است که خورده میشود که تره نیز به همان معنی است. ( از قاموس کتاب مقدس ). گیاهی است از تیره سوسنیها جزو دسته گل سوسن که گیاهی است دو ساله و در اروپا و آسیا و افریقا می روید ارتفاعش در بعضی گونه ها ممکن است تا 60 سانتی متر برسد. ساقه گلدارش منفرد است. گل آذینش چتری است و گلها به شکل کره ای در انتهای ساقه قرار دارند. برگهای این گیاه جزو سبزیهای خوردنی مصرف می شود، گندنا، بقل. ( فرهنگ فارسی معین )

فرهنگ معین

(تَ رِ ) (اِ. ) گیاهی است دوساله بدون ساقه با برگ های دراز که جزء سبزی های خوردنی است.

فرهنگ عمید

گیاهی دوساله با برگ های دراز و تاخورده. فاقد ساقه است و جزء سبزی های خوردنی به صورت خام مصرف می شود. در پختن خوراک های سبزی دار نیز به کار می رود. ویتامین b و c و آهن دارد. ملین است و دستگاه هاضمه را تقویت می کند، گندنا.
* ترهٴ خراسانی: (زیست شناسی ) = ترشک

فرهنگ فارسی

گیاهی است دوساله که ساقه نداردوبرگهایش دراز، وتاخورده است جزوسبزیهای خوردنی است
( اسم ) گیاهی است از تیر. سوسنیها جزو دست. گل سوسن که گیاهی است دو ساله و در اروپا و آسیا و افریقا میروید. ارتفاعش در بعضی گونه ها ممکن است تا ۶٠ سانتیمتر برسد. ساقه گل دارش منفرد است. گل آذینش چتری است و گلها بشکل کره یی در انتهای ساقه قرار دارند. برگهای این گیاه جزو سبزیهای خوردنی مصرف میشود گند نا بقل. ۲- گیاه تیزی که بر سرهای دانه های جو و گندم در خوشه میباشد.
کینه ور کردن کسی را ٠ نستیدن کینه را یا ترسانیدن ٠ یا مکروه و بدی رسانیدن ٠

دانشنامه عمومی

سبزی تره یا گندنا ( نام علمی: Allium Iranicum ) کوچک ترین هموند خانواده پیازهای خوراکی است. در آشپزی برگ آن به دلیل طعم ملایم تر از سیر و پیاز، کاربرد بیشتری دارد. این گیاه به طوری بومی در مناطق ایران و عراق رشد می کند. این گیاه به طور بومی در ایران و شمال عراق یافت شده است. تره در ایران بعنوان دارو برای درمان و هموروئید استفاده می شود.
افزودن تره کوهی در ماست همزده باعث غلظت و کیفت بالا می شود. به دلیل وجود فیبر بالا، در درمان یبوست کاربرد دارد. منبع خوبی از ویتامین C می باشد و در درمان اسکوربوت کاربرد دارد. اشتهاآور بوده و در درمان لاغری توصیه می شود. ترکیب سماق با آب تازه تره برای درمان زگیل بسیار مفید است.
سبزی تره در بسیاری از غذاهای ایرانی استفاده می شد.
این سبزی برای رشد کردن به نور کامل خورشید نیاز دارد و در مکان های نیم سایه به خوبی رشد نمی کند. گرمای زیاد موجب از دست رفتن سبزی می شود؛ بنابراین تره را در فصل مناسب کاشت که بهار و پاییز است بکارید. به صورت کلی این گیاه هوای خنک را بیشتر می پسندد. این گیاه به خشکی خاک حساس است. تره برای رشد کردن به آب فراوان نیاز دارد. خاک های رسی شنی برای کاشت بذر تره بسیار مناسب هستند. قبل از کاشت تره باید خاک را با کودهای ازت و فسفره غنی کرد. برای تقویت خاک، به آن کود ریز مغذی یا حیوانی اضافه کنید. تره در خاک مرطوب، غنی، دارای زهکشی خوب یا در کمپوست خوب پوسیده شده رشد بهتری خواهد داشت.

دانشنامه آزاد فارسی

تَره
گیاهانی علفی و خوراکی از جنس Allium و تیرۀ لاله (سوسنیان). گونه معروف A. persicum یا همان تیرۀ معمولی ایران از انواع خوراکی و دارویی تره است که به صورت خام یا پخته در کوکو، جوشپره (نوعی آش)، سبزی پلو، ترش تره و شیرین تره (دو غذای گیلانی)، قورمه سبزی و آش رشته استفاده می شود. تره فرنگی که در عربی آن را کُرّاث می نامند، همان گیاه A. porrum است که گیاه ـ داروشناسان اسلامی خواص فراوانی برای آن آورده اند ازجمله این که گرم کننده، مدرّ، مُلیِّن، قطع کننده خون ریزی، مفید برای انواع دردهای گوش، قولنج و انواع زخم هاست.

جملاتی از کلمه تره

باقی اخترها و گوهرهای جان هم برین مقیاس ای طالب بدان
مرغ بریان به چشم مردم سیر کمتر از برگ تره بر خوان است