توبه

توبه در مفهوم دینی و اخلاقی به معنای بازگشت به خداوند و ترک گناه است. این واژه به طور خاص در دین اسلام و دیگر ادیان الهی مورد توجه قرار گرفته و به عنوان یک عمل نیکو و مثبت تلقی می‌شود.

تعریف

توبه به معنای پشیمانی از گناهان و تصمیم به بازگشت به مسیر درست و اصلاح رفتار است. این عمل شامل سه مرحله اصلی است: اول، پشیمانی از انجام گناه؛ دوم، ترک آن گناه و سوم، نیت جدی برای عدم بازگشت به آن. این اقدام نه تنها یک عمل فردی است، بلکه در بسیاری از ادیان به عنوان یک عمل معنوی و نزدیک شدن به خداوند نیز شناخته می‌شود.

اهمیت این عمل در اسلام

خداوند در قرآن کریم به بندگانش وعده داده است که اگر با صداقت و اخلاص توبه کنند، گناهانشان را می‌آمرزد. آیات و احادیث متعددی در تشویق به این عمل و اهمیت آن وجود دارد. توبه، فرصتی برای شروع دوباره و بهبود رفتار فردی و اجتماعی است و به انسان‌ها کمک می‌کند تا از خطاهای گذشته درس بگیرند و به سوی اصلاح و پیشرفت حرکت کنند.

در دیگر ادیان

در مسیحیت، این مفهوم به معنای شناخت گناه و درخواست بخشش از خداوند است. در یهودیت نیز، به عنوان یک عمل مهم در روز کیپور (روز آمرزش) شناخته می‌شود. در هر یک از این ادیان، این عمل به عنوان یک فرآیند روانی و روحانی برای بازگشت به اخلاق و رفتار درست معرفی شده است.

تصویر معنی توبه

لغت نامه دهخدا

تؤبه. [ ت ُ ءَ ب َ ] ( ع اِ ) ( از «ت ء ب » ) عار و ننگ. ( منتهی الارب ). اِبَة. ( منتهی الارب ). رجوع به اِبة شود.
توبه. [ ب َ / ب ِ ] ( اِ ) قوس قزح را گویند و به این معنی بجای بای ابجد یای حطی هم آمده است. ( برهان ). قوس قزح و آژفنداک. ( ناظم الاطباء ). رجوع به تویه شود.
توبه. [ ت َ / تُو ب َ / ب ِ ] ( ع مص ) توبة. بازگشتن از گناه. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ) ( دهار ) ( منتهی الارب ). از گناه بازگشتن. ( ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ) ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ). و عوام بالضم گویند... و به لفظ کردن و گفتن و فرمودن و دادن و شکستن مستعمل. ( غیاث اللغات )... بازماندن از کارهای بد، و ناقص و نادرست و شکسته و سنگین از صفات اوست و با لفظ گفتن و فرمودن و کردن و دادن و شکستن و گسستن مستعمل. ( آنندراج ). بتینا و بتینه و ابومان و ندامت و پشیمانی و بازگشت از گناه. ( ناظم الاطباء ). انابت. انابه. بازگشت. بازگشت از گناه بی رجوعی. تحوب. ( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ). و آن بازگشت بدل است بسوی خدا به باز کردن عقده احرار و سپس قیام کردن بهمه حقوق پروردگار. ( از تعریفات جرجانی ). در لغت بازگشتن از گناه است و همچنین است «توب »... و توبه در شرع بازگشتن از افعال مذموم است به افعال نیک. ( از تعریفات جرجانی )

فرهنگ معین

(تُ بِ ) [ ع. توبة ] (مص ل. ) پشیمان شدن از گناه.
(تَ بَ ) (اِ. ) رنگین کمان، قوس قزح.

فرهنگ عمید

۱. دست کشیدن از گناه و بازگشتن به راه حق، بازگشت و پشیمانی از گناه.
۲. (اسم ) نهمین سورۀ قرآن کریم، مدنی، دارای ۱۲۹ آیه، برائت، مخزیة، فاضحة، سیف. &delta، این سوره با بسم الله الرحمن الرحیم شروع نشده است.
* توبهٴ نصوح: توبۀ قطعی و حقیقی که هرگز شکسته نشود.
= رنگین کمان

فرهنگ فارسی

دست کشیدن ازگناه وبازگشتن براه حق، بازگشت گناه
۱- ( مصدر ) دست کشیدن از گناه باز گشتن بطریق حقپشیمان شدن از گناه.۲ -( اسم ) بازگشت از گناه پشیمانی. یا توب. نصوح. توب. راست توبه ای که باز رجوع نکند بر آنچه از آن توبه کرده باشند.
عار و ننگ بزرگی نمودن.

دانشنامه آزاد فارسی

اصطلاحی دینی، اخلاقی و عرفانی، به معنی بازگشت به سوی خدا. توبه برقرارکردن ارتباط دوبارۀ مخلوق با خالق و به تعبیری، بازگشت به دامان مغفرت الهی است. توبه را انقلابی درونی که زاییدۀ معرفت و بیداری در قلب آدمی است، نامیده اند که درنتیجۀ آن قلب از تیرگی معاصی تصفیه و از مرگ معنوی نجات می یابد. در کلیسای کاتولیک، آیین توبه عبارت از اعتراف به گناهان و طلب بخشش از طریق اِعمال پاره ای تنبیهات دربارۀ خود، به عنوان کفارۀ گناهان، است. لفظ توبه ۸۷ بار در قرآن به کار رفته و از همگان خواسته شده است که به سوی خدا برگردند. در قرآن از بازگشت خدا به سوی انسان نیز سخن رفته و توبۀ بنده میان دو توبۀ خداوند معرفی شده است به این معنی که انسان، هم در بازگشت به سوی خدا محتاج عنایت و توجه اوست (بازگشت اول خدا به سوی انسان: مائده، ۳۹) و هم در قبول توبه (بازگشت دوم خدا به سوی انسان: بقره، ۱۶۰) پس هر توبۀ بنده مستلزم دو توبه و بازگشت خدا به سوی اوست. در احادیث اسلامی، از حقیقت توبه، اهمیت و وجوب آن، شرایط پذیرش آن و بالاخره آداب توبه سخن به میان آمده است. حقیقت توبه را پشیمانی از گناه، و آن را از واجبات فوری برشمرده اند و از تأخیر و تعویق آن، که تسویف خوانده می شود، هشدار داده اند. در معارف اسلامی، در پذیرش توبه علاوه بر ادای حقوق (اعم از حق الله، حق الناس، و حق النفس) سه شرط را لازم شمرده اند: پشیمانی از گناه، ترک گناه، عزم بر عدم ارتکاب آن در آینده. توبه را از مهم ترین مُکَفِّرات (محوکنندگان گناه) به شمار آورده اند. در روایتی از پیامبر اسلام (ص) نقل شده است کسی که از گناهی توبه می کند مانند کسی است که مرتکب آن نشده است. قرآن، علاوه بر آن، بشارت تبدیل بدی ها به نیکی ها، برای تائبان واقعی را داده است (فرقان؛ ۷۰). در کلام، بحث توبه در بخش معاد مطرح شده و دربارۀ آن بحث های گونه گون کرده اند. این که آیا در توبه ترک همۀ گناهان لازم است؟ آیا نداشتن علم به وجوب توبه موجب معذوربودن از توبه است؟ ناتوانی از ارتکاب مجدّد گناه چه تأثیری در مقبول بودن یا نبودن توبه دارد. در فقه، مبحث توبه کمتر به استقلال بیان شده و در ذیل باب هایی چون ارتداد، حدود، تعزیرات، قصاص و دیات آمده است. در اخلاق نیز دربارۀ توبه بحث کرده، مراتبی برای آن برشمرده اند. در عرفان به تفصیل دربارۀ توبه بحث نموده اند و در مراحل سلوک آن را باب الابواب خوانده و آن را در همۀ احوال به سالک واجب دانسته اند. بازگشت از خُلق ناپسند به خُلق پسندیده را نیز عارفان توبه نامیده اند. حکایات فراوانی دربارۀ توبۀ عرفا در زندگی نامۀ عارفان آمده است. همچنین در آیات چندی از قرآن کریم، خداوند تائبان را ستوده و آنان را مشمول لطف و مغفرت خود معرّفی نموده و آن ها را به امیدواری به رحمت خود فراخوانده است. یأس از رحمت خداوند از گناهان کبیره و ویژۀ کافران دانسته شده است (یوسف، ۸۷).

جملاتی از کلمه توبه

یغما می‌گفت که این تهدید، جدی شده و زمانی حتی می‌خواسته‌اند او را در چهار سوق شهر به آتش بکشند. او که عاقل‌تر از آن بود که به این آسانی تن به مرگ دهد، توبه می‌کند و قول می‌دهد که کتابهای فروخته شده را جمع‌آوری کند و پس از این، دیگر کتاب نفروشد. رفته رفته، پای یغما به انجمنهای ادبی خراسان باز می‌شود و طولی نمی‌کشد که شهرتش از دروازه‌های خراسان فراتر می‌رود.
نباشد اصلی در عشق یار توبه من که زلف پرشکن یار هست توبه‌شکن
خداوند آدم و حوا را از یکدیگر جدا کرد و آدم را به کوه صفا و حوا را در مروه قرار داد. آدم چهل شبانه روز به سجده و گریه برای خداوند پرداخت، سجده‌اش برای توبه و گریه‌اش برای خطا و دوری از حوا بود. پس از آنکه جبرئیل بر آدم نازل شد به وی توبه کردن را آموخت و بعد از قبول توبه، مدت دوری آدم و حوا نیز به پایان رسید.
صبر نمودی مرا از نظری پیش از این حسن توام توبه داد زان همه پیشینه ها
گزارش محتوای نامناسب
فال امروز
فال ماهجونگ
فال آرزو
فال عشقی