تضاد

تضاد. [ ت َ دد ] ( ع مص ) با یکدیگر دشمنی کردن. ( زوزنی ). با یکدیگر مخالفت کردن. ( از اقرب الموارد ). با همدیگر ضد بودن و با همدیگر دشمنی کردن. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ). مخالف یکدیگر بودن و با هم خصومت کردن. ( ناظم الاطباء ). || ناهمتایی کردن. ( زوزنی ). ناهمتا شدن و بی همتایی کردن. ( دهار ). || ( اِمص ) در فارسی امروزی، تناقض و تخالف و عدم توافق و ضدیت و ناسازگاری. ( از ناظم الاطباء ). دشمنی. مخالفت: سگ صیادبر سبیل عادت راسو مشاهده کرد، تضاد طبیعی و خلاف صنیعی در وی بجنبید درجست و راسوی را بکشت. ( سندبادنامه ص 202 ). و تضاد و تنافی از مزاج طبایع اربعه برخیزد و دور نبود که عقرب سنان نیفکند و خارپشت تیر نیندازد. ( سندبادنامه ص 343 ). || ( اصطلاح منطق ) و تضاد آن بود با وجود تقابل اجتماع ایشان بر صدق محال بود، اما بر کذب ممکن بود. چه ضدان جمع نیاینداما مرتفع شوند. ( اساس الاقتباس چ مدرس رضوی ص 97 ). و رجوع به همین کتاب ص 56 و 58 و تقابل شود. || یکی از صنایع معنوی و آن جمع بین ضدین یا اضداد است و این صنعت را مطابقه و طباق و تکافؤ نیز نامیده اند. ( یادداشت مرحوم دهخدا ). و رجوع به متضاد شود.