موز

موز. [ م َ / م ُ ] ( ع اِ ) میوه ای گرمسیری است و در مصر و یمن و هندوستان و فلسطین بسیار می باشد ودرخت آن یک سال بیشتر بار ندهد و هر سال از بیخ می برند باز بلند می شود و میوه می دهد و آن را به هندی کیله خوانند و به ضم اول هم آمده و او به اندام ماه پنج شبه است. ( از برهان ). مویز که به هندی کیله گویند.( منتهی الارب ). کیله و آن میوه ای است به هندوستان و این لغت عربی است و موز مکی به بزرگی بادنجان می شود.( آنندراج ). میوه یک نوع درختی گرمسیری که در مصر و یمن و هند و صومالی بسیار عمل می آید و ثمر آن از میوه های مأکول و درازای برگهایش از دو تا سه گز است. ( از ناظم الاطباء ). میوه ای باشد در مصر معروف. و موز مکی چون باتنگان [ بادنجان ] بود. ( از لغت فرس اسدی ) ( فرهنگ اوبهی ). لغت عربی است و به هندی او را کرک گویند و بیخ درخت او از دوزیاده نبود و چون درختان دیگر بزرگ نشود و ساق او باقی نماند و طعم موز پس از چیدن و چند روز داشتن خوش شود. میوه موز که در تابستان رسیده شود از زمستانی بهتر باشد و از بدر آمدن میوه او مدت دو ماه ببایدو میان شکوفه آوردن او و تمام رسیدن چهل روز باشد. ( از تذکره صیدنه ابوریحان بیرونی ). کیله. بنان. بانان. ( اینکه صاحب برهان می گوید «موز به اندام ماه پنج شبه است و موز مکی به بزرگی بادنجان می شود»، او و اسلاف او را لغت نامه منسوب به اسدی به اشتباه انداخته. موز دو نوع است قسمی خرد و قسمی بزرگ. لکن موز مکی وجود خارجی ندارد و بیت طیان را غلط خوانده اند. طیان «مرمکی » گفته و آن مشهور است و سیاق کلام هم بر صحت این دعوی گواهی می دهد چه کردن موز در جام برای عطرو طعم شیرین که دارد امر بعیدی است. طیان می گوید: «مر اگرچه منسوب به مکه است برای بدی طعم آن را به جای شکر در جام نکنند» یعنی انتساب به بلدی طیب در نیکویی و بدی مر اثری ندارد و صاحب منتهی الارب موز را مویز ترجمه کرده و مانند صاحب برهان گوید که آن را به هندی کیله نامند ). 

موز ( به انگلیسی: Banana ) یک میوه کشیده و قابل خوردن است که از لحاظ گیاه شناسی یک نوع سَته به حساب می آید و توسط انواع مختلفی از گیاهان گلدار علفی در تیره موزا تولید می شود. این میوه از نظر اندازه، رنگ و استحکام متغیر است، اما معمولاً کشیده و خمیده ست، گوشت نرم آن غنی از نشاسته است که با پوسته پوشانده شده و ممکن است هنگام رسیدن آن سبز، زرد، قرمز، بنفش یا قهوه ای باشد و همچنین میوه ای بسیار خوشمزه است.  

موز (banana)
گیاهان حاره ای درختی شکل، از جنس Musa، تیرۀ موز، با ارتفاع حدود ۸ متر. موز خوراکی میوۀ یک شکل دورگۀ نازاست. میوه های خمیدۀ زردرنگ موز تجاری که در دسته های معروف به «دست» آرایش می یابند، توده هایی استوانه ای متشکل از بیش از صد میوه می سازند. میوه ها را نارس و سبز از گیاه می چینند. طی حمل با کشتی های یخچال دار میوه ها می رسند. گیاه پس از محصول دهی از بین می رود. نوع بارهنگی نوع دورگۀ درشت تر و تنومند تری از موز است که نارس و سبز، و به صورت سبزی پختنی مصرف می شود و جزو اصلی رژیم غذایی بسیاری از کشورهاست. موز در طبیعت برای گرده افشانی به خفاش و پرندگان وابسته است.