واژه‌ی صیفی در زبان و ادبیات فارسی دارای دو معنای اصلی و کاربردی است که هر یک ریشه در کاربردهای تاریخی و فرهنگی این زبان دارند. در معنای اول، این واژه به فرزندی اطلاق می‌شود که در دوران پیری و کهنسالی پدر به دنیا آمده باشد. این مفهوم، که بیشتر در متون کهن دیده می‌شود، بر پدیده‌ی نادری دلالت دارد که در گذشته مورد توجه ادیبان و لغویان بوده است. همچنین، در برخی از منابع لغوی قدیمی، صیفی به باران فصل تابستان نیز تعبیر شده است.
در کاربرد دوم و رایج‌تر، به‌صورت صفت نسبی به‌کار می‌رود و به هر چیزی که متعلق به فصل تابستان باشد اشاره دارد. این معنا در مقابل واژه‌ی شتوی که منسوب به زمستان است، قرار می‌گیرد. عمده‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مصداق این واژه، به محصولات و سبزیجاتی گفته می‌شود که ویژه‌ی کشت و برداشت در فصل گرم سال هستند. از جمله این محصولات می‌توان به خیار، بادنجان، هندوانه و خربزه اشاره کرد که با عنوان کلی محصولات صیفی یا سبزیجات صیفی‌جات شناخته می‌شوند. این دسته از محصولات کشاورزی به‌دلیل نیاز به هوای گرم و آفتابی، در فصل بهار و تابستان کشت شده و در ماه‌های گرم سال به بازار عرضه می‌گردند.