یموت

یکی از طوایف ترکمن هستند که همانند دیگر ترکمن ها از قشلاق و فلات اوست یورت در شمال غربی دریای خزر به حوالی رودخانه های اترک و گرگان مهاجرت کرده اند فشارهای قبایل مهاجم قلماق و قزاق و ازبک، عوامل اساسی این مهاجرت بودند سکونت اینان در جوار بومیان استرآبادی و مازندرانی همواره حادثه آفرین بوده است از سوی دیگر تاخت و تازهای یموت های در اراضی سایر ترکمن ها بر دامنۀ خصومت های محلی افزود و باعث انواع مجادلات و جنگ های محلی گردید. تفاوت های میان یموت ها و گوکلان ها تا آن اندازه بود که دولت صفویه، به ویژه در نیمۀ دوم عمر آن سلسله، تناسب میان اعمال گوکلان ها با مصالح و ترتیبات دولتی را به مراتب بیشتر از اعمال یموت ها می دانست. یموت های خیوه پس از قتل نادر شاه، برای مدتی حکومت آن ناحیه را به دست گرفتند، اما سرانجام مغلوب ازبک ها شدند و حکومت را به ازبکان واگذار کردند همچنین یموت های گرگان نشین در سازمان اداری صفویه، تابع بیگلربیگی استر آباد بودند در دوران قاجاریه، ایلخانی گری بخشی از یموت ها به حکام موروثی فندرسک واگذار شد آخرین ایلخان فندرسکی، میر سعد الله خان ملقب به سالار مقتدر است که چندین بار جنگ جویان را به رویاروئی با مشروطه ایران آورد و سرانجام کشته شد یموت ها در جریان سرکوبی ترکمن ها به دست ارتش روسیه خسارات فراوان دیدند اینان در شورش های بزرگ ترکمن ها علیه رضاشاه پهلوی در شرکت وسیع داشتند و آسیب ها بسیاری را تحمل کردند پس از پیروزی ارتش، بخش بزرگی از اراضی ترکمن های یموت، به نفع رضاشاه مصادره شد سرعت تغییرات اجتماعی در میان یموت ها تا آن اندازه بود که رسم چادر نشینی از میان آن ها بر افتاد این تغییرات از سوی دیگر با توسعه استبداد سلطنتی و رشد فقر و بی سوادی توده مردم یموت همراه بود.