گاوزبان نام یک گیاه دارویی و باغی است که به دلیل شکل برگها و گلهایش در میان مردم به این نام مشهور شده است. این گیاه از خانواده بوراژ یا گاوزبانیان (Boraginaceae) است و در مناطق معتدل رشد میکند. برگهای آن بزرگ و نرم و گلهایش اغلب آبی، بنفش یا سفید هستند که جلوهای زیبا به آن میبخشد و برای مصارف درمانی نیز استفاده میشود. این گیاه علاوه بر زیبایی، دارای خواص دارویی نیز هست و در طب سنتی برای تقویت قلب، آرامش اعصاب و رفع برخی التهابات به کار میرود. دمنوش و روغن این گیاه مصرف خوراکی و موضعی دارند و استفاده از آن به عنوان ضدسرفه و آرامبخش نیز رایج است. مقاومت گیاه در برابر شرایط مختلف آب و هوایی باعث شده که در باغها و باغچهها محبوب باشد.
گاوزبان
لغت نامه دهخدا
گاوزبان. [ َز ] ( اِخ ) دهی است از دهستان خدابنده لو بخش قروه شهرستان سنندج، در 10000گزی خاور گل تپه و 8000گزی خاور شوسه همدان به بیجار. کوهستانی سردسیر، دارای 150 تن سکنه. آب آنجا از چشمه ها، محصول آن غلات،انگور، حبوبات، لبنیات. شغل اهالی زراعت و گله داری،راه آن مالرو است. تابستان از طریق سراب چاله کند اتومبیل میتوان برد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5 ).
فرهنگ معین
(زَ ) [ معر. ] (اِمر. ) گیاهی است علفی و یکساله با برگ های منفرد و پوشیده از تارهای خشن. گل های آن ابتدا قرمز مایل به بنفش ولی به تدریج به رنگ آبی زیبا درمی آیند. قسمت مورد استفادة این گیاه غالباً گل و گاهی هم سرشاخه های گل دار آن است.
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
دهی در سنندج
فرهنگستان زبان و ادب
{Borago} [زیست شناسی- علوم گیاهی] سرده ای از گاوزبانیان کرک دار یکساله به ارتفاع 60 سانتیمتر که امروز در مناطق مختلف اروپا و بریتانیای کبیر و امریکای شمالی کشت می شوند؛ برگ های گیاهان این سرده درشت و زبر و مستطیلی و گل های آنها ستاره مانند و به رنگ آبی روشن...
دانشنامه عمومی
دانشنامه آزاد فارسی
گاوزَبان
گیاهی علفی با کاربرد دارویی، از گونه Borago officinalis، تیرۀ گاوزبانیان. ساقۀ و برگ این گیاه پوشیده از کرک های خشن است. گل های آن پنج پر و غالباً آبی رنگ است. سوابق تاریخی نشان می دهد که مردمان دوران قدیم آن را نمی شناخته اند و احتمال دارد که نخستین بار این گیاه را مورها (مردمانی از طوایف شمال افریقا) به اسپانیا برده باشند و از آن جا به سایر نقاط رفته باشد. گل و برگ گاوزبان، اثر نرم کننده، معرّق، مدر، آرامبخش و تصفیه کنندۀ خون دارد. این گونه در ایران نمی روید. آنچه امروزه با نام گل گاوزبان در ایران مصرف دارویی دارد، گل های خشک شدۀ گیاه Echium amoenum است که از کوهستان های شمال ایران جمع آوری و در بازار عرضه می شود. خواص دارویی این گیاه مطالعه شده است ولی سال هاست که مردم ایران از آن به منزلۀ معرّق و آرامبخش استفاده می کنند.
ویکی واژه
گل گاوزبان دارای اثر معرق و مدر و نرم کنند است و جهت رفع سرفه نیز مصرف میشود.