کنسولگری

کنسولگری دفتر نمایندگی دیپلماتیک یک کشور در خاک کشور دیگر محسوب می‌شود. معمولاً دفتر اصلی که در پایتخت کشور میزبان مستقر است، سفارت نامیده می‌شود و دفاتر واقع در سایر شهرها، کنسول‌گری خوانده می‌شوند. در مواردی که سطح روابط دو کشور در سطح پایین‌تری قرار دارد، ممکن است تنها کنسول‌گری و نه سفارت دایر شود. بالاترین مقام در کنسول‌گری، سرکنسول است که دارای استوارنامه می‌باشد و پس از او به‌ترتیب کنسول، کنسولیار و نمایندگان کنسولی قرار دارند.

بر اساس قوانین بین‌المللی، مأموران کنسولی از مصونیت‌های دیپلماتیک برخوردارند و کنسول‌گری‌ها نیز همانند سفارت‌ها از حقوق و مصونیت‌های خاص بهره‌مند می‌شوند. با این حال، در صورتی که کشور میزبان اقدامات مأمور کنسولی را مغایر با ماهیت مأموریت وی تشخیص دهد، می‌تواند خروج فوری او را درخواست کند. لازم به ذکر است که روابط کنسولی و دیپلماتیک دو حوزه مستقل هستند؛ به این معنا که قطع روابط دیپلماتیک به‌طور خودبه‌خود به معنای قطع روابط کنسولی نیست و دو کشور می‌توانند توافق کنند که کنسول‌گری‌ها به فعالیت خود ادامه دهند.

وظایف کنسول‌گری عمدتاً ارائه خدمات دولتی به اتباع کشور متبوع در کشور میزبان است. این خدمات شامل اموری نظیر صدور و تمدید گذرنامه، تأیید اسناد، ثبت تولد، ارائه خدمات حقوقی، پیگیری امور دانشجویان و ارائه راهنمایی‌های تجاری و قانونی به بازرگانان و گردشگران می‌شود. همچنین کنسول‌گری می‌تواند نسبت به صدور روادید برای اتباع کشورهای دیگر اقدام نماید و در صورت موافقت کشور میزبان، حتی به کشور ثالث نیز خدمات کنسولی ارائه دهد.

لغت نامه دهخدا

کنسولگری. [ ک ُ گ َ ] ( اِ مرکب ) اداره ای که کنسول یا کارمندانش در آن به کار مشغولند. قنسولگری. ( فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به کنسول ( معنی اول ) شود.

فرهنگ معین

( ~. گَ ) [ فر - فا. ] (اِ. ) اداره یا محل کار کنسول.

فرهنگ عمید

اداره یا محل کار کنسول.

فرهنگ فارسی

( اسم ) اداره ای که کنسول با کارمند انش در آن بکار مشغولند قنسول گری.

فرهنگستان زبان و ادب

{consulate} [علوم سیاسی و روابط بین الملل] اداره ای که کشوری برای انجام امور کنسولی در کشور دیگر ایجاد می کند

دانشنامه عمومی

کنسولگری ( انگلیسی: Consulate )، دفتر نمایندگان دیپلماتیک یک کشور در کشور دیگری است. معمولاً دفتر اصلی را که اصولاً در پایتخت قرار دارد سفارت می نامند و دفاتر که در شهرهای دیگر قرار دارند کنسول گری نامیده می شوند. گاهی سطح پایین روابط، باعث می شود کشورها تنها، کنسولگری و نه سفارت داشته باشند. در کنسولگری معمولاً خدماتی که در سفارتخانه ارائه می شود وجود ندارد. به مدیر کنسولگری، کانسِل جنرال ( به انگلیسی: Consul General ) می گویند.
بالاترین مقامی که در کنسولگری کار می کند «سرکنسول» نامیده می شود. سرکنسول ها هم استوارنامه دارند. پس از سرکنسول از ردهٔ جایگاهی، به ترتیب کنسول، کنسول یار و نمایندگان کنسولی قرار دارند.
کشورها برای فرستادن مأموران کنسولی باید نام آن ها را به دولت میزبان بدهند. پس از موافقت دولت میزبان، مأموران کنسولی به محل مأموریت خود فرستاده می شوند.
بر پایهٔ قوانین بین المللی، مأموران کنسولی حقوقی برابر دیپلمات، و کنسولگری ها حقوقی برابر سفارت دارند؛ یعنی همهٔ آن ها مصونیت دیپلماتیک و سیاسی دارند. اما اگر کشور میزبان کار مأموران کنسولی را مغایر با ماهیت مأموریت آن ها ارزیابی کند، می تواند از آن ها بخواهد فوراً کشور میزبان را ترک کنند.
روابط دیپلماتیک و روابط کنسولی دو مقولهٔ جدا هستند؛ یعنی اگر روابط دیپلماتیک کشورها قطع شود روابط کنسولی خودبه خود قطع نمی شوند و دولت ها در زمان قطع رابطهٔ دیپلماتیک می توانند بر حفظ روابط کنسولی خود توافق کنند.
کنسولگری ها کار سیاسی انجام نمی دهند و بیشتر، به اتباع کشور خود در کشور میزبان، خدمات دولتی ارائه می دهد. صدور یا تمدید گذرنامه، تأیید اسناد کشور متبوع در کشور میزبان، صدور شناسنامه برای تازه متولدان، خدمات حقوقی، مانند پذیرش وکالت نامه و فرستادن آن به کشور مقصد، امور دانشجویی، و خدمات مورد نیاز بازرگانان، از جمله وظایف مأموران کنسولی است.
کنسولگری می تواند برای اتباع کشورهای خارجی، روادید صادر کند. برخی از مجوزهای تجاری یا راهنمایی های قانونی مورد نیاز بازرگانان یا گردشگران هم از خدمات بخش کنسولی هستند. در صورتی که کشور میزبان اجازه بدهد کنسولگری می تواند به کشور ثالث نیز خدمات کنسولی ارائه کند.
دفتر نمایندگان کنسولی اگر در پایتخت کشور میزبان باشد، به آن سفارت و در صورتی که در شهرهای دیگر غیر از پایتخت باشد، کنسولگری می گویند. سفارت دارای حوزهٔ مأموریت مشخص در محدودهٔ جغرافیای مشخصی است.

ویکی واژه

consolato