عبارت کمر گشودن در زبان فارسی چند معنا و کاربرد دارد که بسته به زمینه و موقعیت می‌تواند متفاوت باشد. معانی اصلی آن عبارتند از:
گشودن کمربند از کمر: در معنای اصلی و فیزیکی، کمر گشودن به معنای باز کردن یا شل کردن کمربند یا بند کمر است. این کاربرد در مواردی به کار می‌رود که فردی کمربند خود را باز می‌کند، مثلاً برای راحتی یا تغییر لباس. این معنی کاملاً ملموس و واقعی است و هیچ بار معنایی استعاری یا مجازی ندارد.
صرف نظر کردن، قطع نظر کردن: در معنای مجازی‌تر، کمر گشودن به معنای دست کشیدن از کاری، کنار گذاشتن یک موضوع یا رها کردن یک مسئله به کار می‌رود. مثلاً وقتی کسی «کمر می‌گشاید» یعنی تصمیم می‌گیرد دیگر در موضوع یا فعالیتی دخالت نکند یا آن را دنبال نکند. این کاربرد نشان‌دهنده انصراف یا صرف نظر کردن است.
ترک تردد کردن، از رفت و آمد دست کشیدن: در برخی موقعیت‌ها، این اصطلاح به معنای ترک رفت و آمد، دست کشیدن از تردد در یک مسیر یا محل خاص است. این کاربرد نشان‌دهنده دوری جستن، کناره‌گیری و قطع ارتباط یا حضور در مکان یا جمعی است.
تسلیم شدن: یکی دیگر از معانی کمر گشودن تسلیم شدن یا قبول شکست است. در این معنا، فرد در برابر شرایط سخت، فشارها یا دشمن عقب‌نشینی کرده و دیگر مقاومت نمی‌کند. این عبارت در این معنا به معنای پذیرش شکست، تسلیم و کنار آمدن با شرایط یا طرف مقابل است.
