هرج و مرج

هرج و مرج به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن گروهی از افراد به صورت ناهمساز و بدون توافق با یکدیگر عمل می‌کنند و هر یک به‌دنبال منافع خود هستند. این وضعیت باعث ایجاد آشفتگی و بی‌نظمی می‌شود. به عبارتی دیگر، هرج و مرج به معنای شلوغی و بلبشو است که در آن نظم اجتماعی و سیاسی به هم می‌ریزد و مشکلاتی چون فتنه و آشوب به وجود می‌آید. مثلاً در تاریخ آمده است که در خراسان، به دلیل هرج و مرج، اوضاع کشور به شدت متزلزل شد. این وضعیت نه تنها به نفع هیچ‌کس نیست، بلکه به تضعیف پایه‌های اجتماعی و اقتصادی نیز منجر می‌شود. در چنین شرایطی، افراد به جای همکاری و همفکری، بیشتر به فکر منافع شخصی خود هستند و این امر، شرایط را به سمت بی‌نظمی و آشفتگی سوق می‌دهد.