نشیب ریشه‌ای عمیق در زبان‌های ایرانی دارد، چنانکه در اوستا با صورت نیخشوئپه و در زبان پهلوی با شکل‌هایی نظیر «نَ (َیَ) شپ» و «نَ (َیَ) شپیتن» (به معنای فرود آمدن) ثبت شده است. دگرگونی‌های آوایی این واژه در زبان‌های منطقه نیز مشهود است؛ به عنوان مثال، در پهلوی به صورت «نیشپک» (به معنای غروب خورشید و ماه) و در پازند به شکل نیشوه دیده می‌شود. در زبان کردی نیز معادل‌هایی نظیر سرنشیو به معنای برگشته یا سر به پایین، نشوو، نشیو به معنای نشیب تپه، شیو به معنای دره و نشه ئو برای این مفهوم به کار رفته‌اند که نشان‌دهندهٔ گستردگی مفهومی این ریشه در طول تاریخ و جغرافیای زبان فارسی و زبان‌های هم‌خانوادهٔ آن است.
در زبان فارسی، نشیب دارای معانی اصلی مرتبط با وضعیت فیزیکی و ارتفاع است. این واژه به معنای پستی به کار رفته و در لغت‌نامه‌های معتبری چون آنندراج، ناظم الاطباء و غیاث اللغات ذکر شده است. کاربرد اصلی آن در تقابل با فراز است و به هر گونه سرازیری، گودی، یا فرودگاه اطلاق می‌شود. این مفهوم، که در یادداشت‌های مؤلفین به عنوان شیب و گودی نیز تفسیر شده، نشان‌دهندهٔ ویژگی اساسی آن یعنی حرکت از ارتفاع به سمت پایین است.
