معنوی

واژه معنوی در زبان فارسی به معنای روحانی، فکری و مربوط به معنا است. این واژه به جنبه‌های غیرمادی و عمیق زندگی انسان، از جمله احساسات، افکار، ارزش‌ها و جنبه‌های روحانی اشاره دارد.

ریشه لغوی

این کلمه از ریشه معنا گرفته شده است. معنا به مفهوم و مفهوم‌سازی اشاره دارد و در زبان عربی و فارسی به معانی عمیق‌تر و مفاهیم غیرمادی مرتبط است.

کاربرد

این واژه در زمینه‌های مختلفی مانند فلسفه، ادبیات، روانشناسی و دین به کار می‌رود. به عنوان مثال:

در ادبیات، شعر و نثر معنوی به آثار ادبی اطلاق می‌شود که به موضوعات روحانی و فلسفی پرداخته و تلاش می‌کنند تا به عمق احساسات و تفکرات انسانی بپردازند.

در دین، اعمال معنوی به رفتارهایی اشاره دارند که هدف آن‌ها نزدیکی به خداوند و ارتقای روحانی است، مانند دعا، عبادت، و تفکر.

این اصطلاح همچنین می‌تواند به جنبه‌های اخلاقی و ارزشی زندگی اشاره کند. به عنوان مثال، یک فرد معنوی به اصول اخلاقی و ارزش‌های انسانی توجه دارد و در تلاش است تا زندگی خود را بر اساس این اصول شکل دهد.

لغت نامه دهخدا

معنوی. [ م َ ن َ وی ی ] ( ع ص نسبی ) منسوب به معنی. ( ناظم الاطباء ) ( اقرب الموارد ). || ضد لفظی. ( ناظم الاطباء ). و رجوع به ماده بعد شود.
معنوی. [ م َ ن َ] ( از ع، ص نسبی ). با معنی و چمی. ( ناظم الاطباء ). منسوب به معنی. مربوط به معنی. آرِشی. مقابل لفظی. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). || حقیقی و راست و اصلی و ذاتی و مطلق و باطنی و روحانی. ( ناظم الاطباء ). مقابل مادی. مقابل صوری. مقابل ظاهری. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). معنایی که فقط بوسیله قلب شناخته می گردد و زبان را در آن بهره ای نیست. ( از تعریفات جرجانی )

فرهنگ معین

(مَ نَ ) [ ع. ] (ص نسب. ) منسوب به معنی، باطنی، حقیقی.

فرهنگ عمید

۱. [مقابلِ صوری] مربوط به باطن، درونی.
۲. [مقابلِ مادی] غیر مادی.
۳. [قدیمی، مجاز] آن که به معنویت می پردازد، عارف.

فرهنگ فارسی

منسوب به معنی، آنچه منسوب به معنی است، باطنی، حقیقی
( صفت ) منسوب به معنی ۱ - مربوط به معنی ۲ - باطنی حقیقی مقابل مادی ظاهری صوری: [ یکی جان عجب باید که داند جان فدا کردن - دو چشم معنوی باید عروسان معانی را. ] ۳ - شخصی که درعالم معنی و باطن سیرکند عارف: من که قاضی ام نه مرد معنوی زین مرقع شرم میدارم قوی. ] ( منطق الطیر. چا. دکتر مشکور. ۱۲۵ ) یامقامات معنوی. درجات عالم باطن مقامات عرفانی: بلبل ز شاخ سروبه گلبانگ پهلوی میخواند دوش درس مقامات معنوی ( حافظ. ۳۴۵ )
از شاعران قرن دهم عثمانی است وی اهل صلانیک و به طریقه مولویه منتسب بود.

جملاتی از کلمه معنوی

وصف خدنگ چار پر جان شکار او مرغان معنوی همه بر پر نوشته اند
نبیند چشم صورت جز هوا را به چشم معنوی بیند خدا را
جان فشان ای آفتاب معنوی مر جهان کهنه را بنما نوی