عقب‌رفتن، که به معنای پس‌رفت یا گامی به عقب برداشتن است، در لغت به طور ملموس به معنای بازگشت به موقعیت قبلی یا عقب‌نشینی از یک وضعیت موجود است. این مفهوم در برگیرنده نوعی جابجایی معکوس بوده و در تقابل مستقیم با حرکت رو به جلو و پیشروی قرار می‌گیرد. گاهی این عمل ممکن است ارادی و با هدفی مشخص صورت پذیرد، و گاهی نیز نتیجه شرایطی ناخواسته و اجبارآور باشد.
در معنای مجازی و استعاری، عقب‌رفت به مفهوم تنزل مرتبه، زوال یا افت در یک فرآیند رو به رشد اشاره دارد. این واژه در مقابل «جلو رفتن» یا «ترقی کردن» قرار می‌گیرد و بیانگر حرکتی در جهت عکس پیشرفت و تعالی است. این تنزل می‌تواند در حوزه‌های مختلفی همچون پیشرفت علمی، توسعه اقتصادی، بهبود وضعیت اجتماعی یا حتی رشد شخصی رخ دهد و نشان‌دهنده توقفی ناخواسته یا حتی مسیری کاهشی در مسیر کلی است.
بنابراین، عقب‌رفت پدیده‌ای چندوجهی است که هم جنبه فیزیکی و ظاهری جابجایی را در بر می‌گیرد و هم بار معنایی عمیق‌تری در حوزه مفاهیم انتزاعی و استعاری دارد. درک صحیح این مفهوم نیازمند توجه به بافتار و زمینه‌ای است که در آن به کار رفته تا بتوان معنای دقیق آن را، چه به عنوان یک عمل فیزیکی و چه به عنوان نمادی از رکود یا زوال، دریافت نمود.