کلمهی «آشکارساز» در فارسی به دستگاه یا ابزاری گفته میشود که وظیفهی نمایان ساختن جریانهای برق مغناطیسی یا سیگنالهای نامرئی را بر عهده دارد و وجود آنها را آشکار میکند. این واژه در زمینههای علمی و فنی، به ویژه در الکترونیک و رادیو، کاربرد فراوان دارد و نقش مهمی در استخراج اطلاعات از سیگنالهای مدولهشده ایفا میکند. آشکارسازها در اوایل دوران رادیو برای تشخیص وجود یا عدم وجود سیگنالهای رادیویی به کار میرفتند و انواع مختلفی از جمله کریستالی، الکترولیتی و مغناطیسی داشتند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را داشتند. این ابزارها در مدارهای الکترونیکی به گونهای طراحی میشوند که بتوانند سیگنالهای ضعیف را دریافت و به شکل قابل استفادهای تبدیل کنند، مانند آشکارسازی سیگنالهای AM یا FM با روشهای مختلف. علاوه بر کاربرد در رادیو، آنها در علوم فیزیک و مهندسی نیز برای آشکارسازی میدانهای مغناطیسی، جریانهای الکتریکی یا تغییرات انرژی به کار میروند و امکان اندازهگیری و تحلیل دقیق را فراهم میکنند. عملکرد آن معمولاً مبتنی بر تبدیل یک نوع سیگنال نامرئی به سیگنال قابل مشاهده یا قابل اندازهگیری است و در بسیاری از تجهیزات الکترونیکی و آزمایشگاهی مورد استفاده قرار میگیرد. این ابزار نه تنها جنبهی عملی و فنی دارد، بلکه در پیشرفت فناوریهای ارتباطی و بررسی پدیدههای طبیعی نقش اساسی ایفا کرده است و به مهندسان و دانشمندان امکان میدهد تا پدیدههای غیرقابل رویت را شناسایی و تحلیل کنند.
آشکارساز
لغت نامه دهخدا
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
فن اصلی به عنوان آشکارسازی پوش شناخته می شود. ساده ترین شکل آشکارساز پوش، آشکارساز دیودی است که از یک دیود متصل شده بین ورودی و خروجی مدار، با یک مقاومت و خازن به صورت موازی از خروجی مدار به زمین تشکیل می شود و یک فیلتر پایین گذر را تشکیل می دهد.
آشکارسازهای AM نمی توانند سیگنال های FM و PM را دمدوله کند زیرا هردو دارای دامنه ثابت هستند. اما یک رادیو AM ممکن است صدای پخش FM را با پدیده آشکارساز شیب که وقتی رادیو کمی بالاتر یا کمتر از فرکانس نامی پخش تنظیم می شود، آشکار کند.
آشکارساز فاز افزاره ای غیرخطی است که خروجی آن نشان دهنده اختلاف فاز بین دو سیگنال ورودی نوسانی است. آن دو ورودی و یک خروجی دارد: یک سیگنالِ مرجع به یک ورودی، و سیگنال مدوله شدهٔ فاز یا فرکانس به دیگری اعمال می شود. خروجی سیگنالی متناسب با اختلافِ فاز بین دو ورودی است.
تفکیک کننده فاستر - سیلی یک آشکارساز FM است که به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد. آشکارساز متشکل از یک ترانسفورماتور با سَر وسط است که دو دیود در یک مدار یکسوساز تمام - موج DC را تغذیه می کند.
آشکارساز نسبت یکی از انواع تفکیک کننده فاستر - سیلی است، اما یک دیود در جهت مخالف هدایت می شود، و از یک سیم پیچ سوم در ترانسفورماتور قبلی استفاده می کند. آشکارساز نسبت از پهنای باند عریض تری برخوردار است اما از تفکیک کننده فاستر - سیلی اعوجاج بیشتری دارد.
ویکی واژه
جمله سازی با آشکارساز
اتاقک یونیزان، بارهایی را که حاصل از برخورد گاز با پرتوی تابشی است را اندازهگیری میکند. این آشکارساز از محفظه پرشده از گاز، و دو الکترود به نامهای آند و کاتد تشکیل شدهاست. الکترودها ممکن است به صورت دو صفحه موازی یا یک استوانه هممحور با سیم مرکزی آند باشد.
با استفاده از یک حسگر نوری و با ارسال علایم نوری به یک گیرنده (که درون خود حسگر است) میزان تغییر و کاهش نور رسیده را اندازهگیری میکند و اگر تغییر آشکاری در میزان نور دریافتی مشاهده شود، آن را به حریق تعبیر میکند. برای فضاهای بزرگ و باز آشکارساز دود باریکه نوری مناسبتر است.
الکتروسکوپ برای آشکارسازی وجود بار الکتریکی از دو ورقهٔ طلا یا آلومینیم، تشکیل میشود که به یک سر میلهٔ رسانای فلزی متصل شدهاند و میله به وسیلهٔ گیرهٔ عایقی نگه داشته میشود، وقتی که میله و ورقهها بار الکتریکی کسب کنند، ورقهها بر اثر نیروی رانش متقابل حاصل از بارهای همنام از یکدیگر دور میشوند و بالعکس
