اُردن با نام رسمی پادشاهی اردن هاشمی یکی از پادشاهی‌های عرب در خاورمیانه و غرب آسیا است که در شرق رود این کشور واقع شده است. پایتخت و بزرگ‌ترین شهر این کشور، اَمّان می‌باشد. از شمال با سوریه، از جنوب با عربستان سعودی، از شرق با عراق و از غرب با فلسطین و اسرائیل همسایه است. جمعیت این کشور حدود ۱۰.۲ میلیون نفر بوده و ۹۸ درصد آن را عرب‌ها تشکیل می‌دهند. نوع حکومت ، پادشاهی مشروطه است و ملک عبدالله دوم، پادشاه کنونی آن می‌باشد. واحد پول آن دینار اردن است. مردمان نَبَطی از هزاره‌های اول و دوم پیش از میلاد در این منطقه سکونت داشته‌اند. کشور کنونی اردن در سال ۱۹۲۱ تأسیس شد، در سال ۱۹۲۲ به‌عنوان یک تحت‌الحمایهٔ بریتانیا به رسمیت شناخته شد و در سال ۱۹۴۶ به استقلال رسید. اردن کشوری نیمه‌خشک با مساحتی معادل ۸۹٬۳۴۲ کیلومتر مربع است. نیمی از این کشور را بیابان عربی پوشانده، در حالی که بخش غربی آن در هلال حاصلخیز قرار دارد و دارای زمین‌های قابل کشت و جنگل‌های متنوع است.
اردن
لغت نامه دهخدا
درنگ آرا سپهر چرخ وارا
کیاخن تَرْت باید کرد کارا.رودکی.لعل می را ز درج خم برکش
در کدو نیمه کن بنزد من آر.رودکی.ار خوری از خورده بگساردْت رنج
ور دهی مینو فراز آردْت گنج.رودکی.بود رسم و آئین شیر دلیر
که آرد به آهستگی شیر زیر.فردوسی.به بیشه یکی خوبرخ یافتند [ گیو و طوس ]
پر از خنده لب هر دو بشتافتند
نگاری بدیدند چون نوبهار
که از یک نظر شیر آرد شکار.فردوسی.ورا [ کیخسرو را ] پیلتن گفت کاین غم مدار
که کامت برآرد همه روزگار.فردوسی.به پیش تو آرم سر و رخش اوی
همان تیغ و گرز جهان بخش اوی.فردوسی.گرفتند نفرین به بهرام بر
بدان جام و آرنده جام بر.فردوسی.از مار کینه ورتر ناسازتر چه باشد
گفتار چربش آرد بیرون ز آشیانه.لبیبی.و من اینجاام تا همگان را بخوبی... بر اثر وی بیارند. ( تاریخ بیهقی ).
یاد ناری پدرت را که مدام
گه تبنگش چدی و گه خنجک.اسدی ( از فرهنگ، خطی ).امروز آزار کس مجوی که فردا
هم ز تو بی شک بجان تو رسد آزار
آنچه نخواهی که من به پیش تو آرم
پیش من از قول و فعل خویش چنان مار.ناصرخسرو.خرج آن [ مال ] بیوجه کند پشیمانی آرد. ( کلیله و دمنه ).
|| برکشیدن. فروبردن:
چنین است کردار گردان فلک
یکی بر مه آرد یکی بر سمک.فردوسی.
آردن. [ دَ ] ( اِ ) ظرفی چون طبقی با سوراخهای بسیار که طباخان و حلوائیان بر سر دیگ نهند و روغن و شیره و ترشی و غیر آن بدان پالایند. آبکش. پالاون. پالونه. ترشی پالا. ماشو. ماشوب. سماق پالا. اَردَن. پالوانه. زازل. || کفگیر. || ( اِخ ) نام ولایتی. ( برهان قاطع ).
اردن. [ اَ / اُ دَ ] ( اِ ) ترشی پالا. ( برهان قاطع ) ( آنندراج ). آردَن. ( مؤید الفضلاء ). آبکش. || کفگیر. ( برهان ) ( آنندراج ). کفگیر حلوائیان که شکر و روغن بدان صافی کنند و اهل هند آنرا بونه گویند. ( شمس اللغات ).
اردن. [ اَ دَ ] ( ع ِا ) نوعی از ابریشم یا خز سرخ. ( منتهی الارب ).
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. آبکش، پالاون.
فرهنگ فارسی
مخفف آوردن ظرفی چون طبقی با سوراخ های بسیار آبکش
کفگیر، آبکش، پالاون
رودخانه ای نزدیک دمشق
فرهنگ اسم ها
معنی: رودخانه ای نزدیک بدمشق
دانشنامه عمومی
آردن (دپارتمان). آردن ( به فرانسوی: Ardennes ) هشتمین شهرستان فرانسه است. شهرستان آردن در شمال این کشور قرار دارد. این شهرستان زیرمجموعه ناحیه شامپانی آردن می باشد. مساحت این شهرستان ۵٬۲۲۹ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۲۹۰٬۱۳۰ نفر است. این شهرستان در خلال انقلاب فرانسه بر پا گردید.
اردن (آلمان). اردن ( آلمان ) ( به آلمانی: Erden ) یک منطقهٔ مسکونی در آلمان است که در Bernkastel - Kues واقع شده است. اردن ۳۹۸ نفر جمعیت دارد.
دانشنامه اسلامی
اردن کشوری در غرب آسیا است که پس از جنگ جهانی اول (۱۹۱۸م./۱۳۳۶ق.) هم هنگام با فروپاشی امپراتوری عثمانی، به شکل حکومت امیرنشین محلی با نام ماورای اردن (۱۹۲۱م./۱۳۳۹ق.) زیر قیمومت انگلیس درآمد و به سال ۱۹۴۶م./۱۳۲۵ق. با نام پادشاهی هاشمی اردن استقلال یافت.
همسایه ها اردن
این کشور از شمال با سوریه ۳۷۵ کیلومتر، از غرب با اسرائیل ۲۳۸ کیلومتر و دولت خودگردان کرانه باختری رود اردن ۹۷ کیلومتر، از شرق با عراق ۱۸۱ کیلومتر و از جنوب و جنوب شرقی با عربستان ۷۷۴ کیلومتر مرز مشترک دارد. از شهرهای مهم این کشور می توان عمان، کرک، معان، پترا و بندر عقبه را نام برد.
علت نام گذاری به اردن
نام اردن برگرفته از رود اردن است که از داخل این کشور می گذرد و تقدسی ویژه نزد پیروان ادیان ابراهیمی دارد.
جمعیت و مذهب و مساحت
...
[ویکی شیعه] اُردن، با نام رسمی اُردُن هاشمی، از کشورهای جنوب غربی آسیا است. جنگ موته در جنوب این کشور رخ داده است، البته در آن زمان اردن کشور مستقلی نبود و در کنار فلسطین بخشی از شام به شمار می آمد. آرامگاه جعفر طیار، مزار و محل شهادت شهدای موته و غار اصحاب کهف از جمله زیارتگاه های شیعیان در این کشور است. پیشینه تشیع در اردن به قرن چهارم قمری باز می گردد. در قرن پنجم تسلط فاطمیان مصر بر این کشور بر نفوذ تشیع در آن افزود، اما تسلط سلجوقیان، ایوبیان و اشغال برخی شهرهای فلسطین به دست صلیبیان، سبب مهاجرت شیعیان اردن به لبنان گردید.
شیعیان اردن متکشل از چچن ها(حدود ۲،۰۰۰ تن) و شماری شیعه مهاجر از کشورهای عراق و لبنان هستند و شمار اندکی دروزی(حدود ۲۰۰ تن) نیز در این کشور زندگی می کنند. آمار دقیقی از جمعیت شیعیان این کشور در دست نیست. پورتال اهل بیت، شمار آنان را در ۲۰۰۸م ۱۴۶،۵۹۷ تن و مرکز تحقیقات pew در ۲۰۰۹م ۶۲.۰۰۰ تن تخمین زده اند. در مجموع حدود ۲٪ از جمعیت این کشور را شیعیان تشکیل می دهند. شیعیان اردن تحت فشار دولت این کشور مسجد و حسینیه ای ندارد، آنان مراسم عزاداری محرم را در مزار شهدای موته برگزار می کردند، اما دولت اردن به دلیل هراس از نفوذ و گسترش تشیع در این کشور، مانع از برگزاری این مراسم شد. عبدالله دوم، پادشاه این کشور نیز نخستین کسی بود که مسئله خطر هلال شیعی را مطرح کرد. افرادی نیز با اتهام ترویج مذهب شیعه در این کشور بازداشت شده اند.
نام رسمی اردن، اُردُن هاشمی (به عربی: اَلمَمْلَکَة اَلأُرْدُنِیة اَلهَاشِمِیة) است و پایتخت آن اَمّان است. اردن در کرانه خاوری رود اردن واقع شده است. جمعیت این کشور حدود ۷ میلیون نفر است. حکومت در اردن پادشاهی موروثی و مشروطه است و قانون اساسی آن در ۸ ژانویه ۱۹۵۲ به تصویب رسیده است. سیستم حقوقی این کشور بر مبنای اسلام و قوانین فرانسه است. زبان رسمی اردن عربی است، اما انگلیسی نیز در امور تجاری، دولتی و...استفاده می شود.
[ویکی اهل البیت] اردن در منطقه خاورمیانه و کنار خلیج عقبه قرار دارد و مساحت آن به 97740 کیلومترمربع بالغ می گردد که 2270 کیلومتر آن در اشغال رژیم غاصب صهیونیستی می باشد.
این کشور در شرق فلسطین، جنوب سوریه، جنوب غربی و غرب عراق و شمال غربی عربستان قرار دارد. اردن شامل فات شیبداری در شمال غربی شبه جزیره عربستان و در غرب می باشد. کناره این فلات با برش تندی به شکافهای بزرگ ارضی حاشیه دریای مرده ختم می شود. دریای مذکور حدود 400 متر پائینتر از سطح دریای آزاد بوده و پست ترین نقطه کره زمین به شمار می رود. رودهای آن اردن و یرموک نام دارد. بیش از 80% اردن را بیابان فراگرفته و بدلیل نزدیکی به مدیترانه، زمستانهای نسبتاً بارانی و سرد و تابستانهای گرم و خشک دارد. میزان بارندگی در شرق 200 میلی متر اما در غرب به 600 میلی متر می رسد.
اردن از گذشته، اغلب تحت تسلط ابرقدرتها بوده و خود کمتر دولتی مستقل داشته است. 4 قرن تحت قوای عثمانی قرار داشته و با شکست عثمانیان در جنگ اول، اردن در سال 1916م به تحت الحمایگی انگلستان درآمد و در سال 1921م، انگلیس حکومت ملک عبدالله هاشمی را به عنوان پادشاه خود مختار اردن به رسمیت شناخت. در سال 1946م، انگلستان برای حفظ منافع خود و افراد دست نشانده طی عهدنامه ای استقلال آن را اعلام کرد. در سال 1950م گروه زیادی از فلسطینیان با فشار رژیم اشغالگر قدس به صورت پناهنده به اردن آمدند.
اردن در سال 1955م به عضویت سازمان ملل درآمد. در سال 1967م و در جنگ اعراب و اسرائیل که اردن هم از طرف های درگیر بود پس از شکست سختی، کرانه غربی رود اردن را از دست داد. در سال 1970 م و در فاجعه سپتامبر سیاه به دستور ملک حسین پادشاه اردن 20000نفر از فلسطینیان به طرز فجیعی توسط ارتش این کشور کشته شدند ولی با این حال درصد مهمی از آوارگان فلسطینی در این کشور سکونت دارند.
در زمینه سیاست خارجی، اردن با کشورهای مرتجع و محافظه کار عربی و کشورهای غربی به ویژه امریکا مناسبات سیاسی و تجاری وسیعی دارد و بر حسب ملاحظات سیاسی گاهی به سوریه روی می آورد و گاهی هم به عراق.
اردن 3600000 نفر سکنه دارد که بیش از 50% آنان را اعراب فلسطینی تشکیل می دهند بیش از 95% سکنه اردن مسلمان هستند که از نژاد سامی و به زبان عربی تکلم می کنند. بقیه مردم پیرو آئین مسیح هستند وگرچه مسیحیان در راس امور سیاسی – اداری کشور نمی باشند ولی در دستگاههای دولتی نفوذ زیادی داشته و از قدرت سیاسی بالایی برخوردارند. ناگفته نماند که حدود یک سوم مسلمین، شیعه هستند.
جمعیت شهری 67% و رشد جمعیت 9/3% و تراکم نسبی در هر کیلومتر مربع حدود 35 نفر است ولی این رقم برای نقاط شهری 105 نفر گزارش شده است. اردن 8 استان دارد که 3 استان آن در اشغال رژیم صهیونیستی است مرکز حکومت آن امان و از شهرهای مهم آن بندر استراتژیک عقبه، معان و زرقاء قابل ذکرند.
رنگ مشکی پرچم اردن به حکومت عباسیان، رنگ سفید به امویان یا فاطمیان و رنگ سبز به علویان تعلق دارد قانون اساسی این کشور در سال 1952 م تنظیم شده و در سالهای 1974م و 1976م، اصلاحاتی در آن به عمل آمده است. از نوامبر 1989 م که نظام حاکم بر اردن می خواست باصطلاح اصول دموکراسی پیاده کند جنبش های اصیل اسلامی در این کشور رشد فزاینده ای یافت اما رژیم وابسته به غرب اردن در جهت سرکوبی آنان از هیچ خیانتی فروگذاری نمی کند و حتی نمایندگانی که می خواهند به اسلام اصیل بازگردند، بازداشت می شوند.
[ویکی الکتاب] معنی أَرَدْنَ: (آن زن) بخواهد
ریشه کلمه:
رود (۱۴۸ بار)
[ویکی حج] اردن، کشوری در غرب آسیا که از مسیرهای حج است. اردن پس از جگ جهانی اول با فروپاشی امپراتوری عثمانی به صورت امیرنشینی تحت قیمومت انگلیس درآمد و در سال ۱۹۴۶م/۱۳۲۵ق با نام پادشاهی هاشمی اردن استقلال یافت. این کشور در گذشته برای مسلمانان دروازه شام شمرده می شد و پس از اسلام همواره از مسیرهای حج بوده است. افزون بر این مکان های زیارتی همچون قبر شعیب پیامبر، غار اصحاب کهف و قبر جعفر طیار نیز در آن قرار دارد.
در سال ۱۹۰۸م حکومت عثمانی راه آهن حجاز را از شمال تا جنوب اردن راه اندازی کرد و زمان سفر به حج از این سرزمین را از شش هفته به پنج روز کاهش داد. البته این راه آهن هشت سال بیشتر دوام نیاورد و به دست شریف حسین، حاکم حجاز، ویران شد. درگذشته ایرانیان برای حج گزاری به کشورهای سوریه و لبنان سفر و از اردن عبور می کردند. زَرقاء، عَمّان پایتخت این کشور، کَرْک و بندر عَقَبه از معروف ترین توقفگاه های مسیر حج بوده اند که در کشور اردن قرار دارند.
امروزه «وزارت اوقاف و شئون و مقدسات اسلامی»، وظیفه اجرای امور حج و نظارت بر آن را در در کشور اردن برعهده دارد. سهمیه این کشور از حج ۶۰۰۰ نفر است که هر ساله از میان کسانی انتخاب می شوند که پیشتر به حج نرفته اند. از سال ۱۹۴۸م با بهبود رابطه اردن با اسرائیل مسلمانان اسرائیل از طریق کشور اردن به حج می روند و بعثه حج اردن امور مربوط به آنان را نیز انجام می دهد.
جملاتی از کلمه اردن
تبیره برآمد ز درگاه شاه سوی اردن آمد درفش سپاه
ما را گذاردند، رفیقان نیمه راه اینگونه در مخافت و گشتند اسپری
