اَهورامَزْدا به معنای سرور دانا است و خدای یگانه دین زرتشتی و خدای بزرگ ایرانیان باستان به شمار می‌رود. در سنگ‌نوشته‌های داریوش اول هخامنشی و جانشینانش، بارها از اهورامزدا یاد و ستایش شده است. در اوستا، اهورامزدا به عنوان دانای کل، بینای کل، آفریننده ازلی و نگهبان تمامی نیکی‌ها معرفی میشود. او ابتدا در ذهن خود به خلق آنچه می‌خواست، اندیشید و سپس از طریق سپنتا مینو، آن را به آفریدگان تجسم بخشید. امشاسپندان، تجلیات صفات اهورامزدا هستند و هر یک بر بخشی از عالم موکّل و پاسدار آن می‌باشند. سپنتامینو در جنگ با انگره مینو، مظهر بدی‌هاست. اهورامزدا به انسان‌ها اختیار می‌دهد که با اراده خود به راه نیکی بروند یا در مسیر بدی قدم بگذارند، اما در نهایت نیکی بر بدی پیروز خواهد شد. در گات‌ها، نام اهورامزدا به صورت مزدا اهورا آمده است. نزد زرتشت، اهورامزدا یگانه خدای توانا، دانا و آفریننده است و بدون او هیچ چیز وجود ندارد. او برترین هستی است و تمامی آفریده‌های نیک از او نشأت می‌گیرند. در تقویم اوستایی، روز نخست هر ماه به نام اهورامزدا نام‌گذاری شده است. احتمال می‌رود که نام اهورا با اسورا، از ایزدان هند باستان، ریشه مشترکی داشته باشد.
اهورا مزدا
لغت نامه دهخدا
اهورامزدا. [ اَ م َ ] ( اِخ ) در فارسی به صورتهای اهورامزد، هُرمَزد، هُرمُزد، اورمزد، هورمزد و هرمز به معنی خدا آمده است. در اوستااهورمزده نامیده میشود ودر سنگ نبشته های پادشاهان هخامنشی ائورمزده خوانده شده. این واژه در فرهنگهای فارسی علاوه بر این که به معنی خدا ضبط شده به معنی زاوش و برجیس بمعنی ستاره مشتری آورده اند و وجه تسمیه ستاره مشتری به هرمزد درست معلوم نیست، چه بین اهورمزدای ایرانیان که خدای ماوراء طبیعی است و زؤس یونانیان و ژوپیتر رومیان که خداوندان طبیعت هستند،رابطه ای موجود نیست. معنی اصلی کلمه سرور داناست و نام خدای بزرگ ایرانیان باستان و زردشتیان که خالق زمین و آسمان و آفریدگان است. امشاسپندان و ایزدان نیز آفریده اویند. ( از حاشیه برهان قاطع و مزدیسنا وفرهنگ فارسی ). و رجوع به مزدیسنا و فهرست آن شود.
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
خدای بزرگ ایرانیان باستان و زردشتیان خالق زمین و آسمان و آفریدگان. امشاسپندان و ایزدان نیز آفریده اویند او عین قدرت و دانش و منبع خیر و راستی و تقدس و تقوی است.
در فارسی بصورتهای اهورا مزد هرمزد اورمزد هور مزد هرمز بمعنی خدا آمده است.
فرهنگ اسم ها
معنی: اهورامزد، هرمزد، اورمزد، هرمز، معنی اصلی این کلمه سرور دانا است و در متون زردشتیان به معنی خدای بزرگ استعمال شده است
ویکی واژه
هرمز، هرمزد، اورمزد، هورمزد: مرکب از اهورا به معنی سرور بزرگ و مزدا به معنی دانای کل. خدای بزرگ ایرانیان باستان و زردشتیان. خالق زمین و آسمان و آفریدگان. اهورامزدا ممکن است شبه جمله‌ای باشد متشکل اَ که حرف نداست هورا در زبان فارسی با کمی تفاوت باقی‌مانده است احتمالا منظور هوری بوده است و مزدا را اگر مِزده به‌حساب آوریم به معنی «مال‌ما» خواهدبود. استنتاج کلی از اهورامزدا به زبان معیار باستان به معنی این پیشوای ماست متصور می‌گردد.
جملاتی از کلمه اهورا مزدا
خورشید و مهر هر دو آفریننده، اهورا مزدا، و دو ایزد بزرگند. در زمان هخامنشیان نیز مهر، مهر دهندهٔ پیروزی و نگهدار چراگاه و شبان بوده‌است. و در عصر ساسانیان بهرام ور هرام به جای او حامی تخت ساسانیان بود. و ایزد راستی است.
