آخرت‌شناسی، دانشی بنیادین است که به کاوش و تبیین ماهیت حیات پس از مرگ می‌پردازد. این حوزه از معرفت، در پی ایجاد شناختی عمیق و آگاهی همه‌جانبه نسبت به عالم باقی و مراحل گوناگون آن است. غایت این دانش، روشن ساختن مسیر پیش روی انسان پس از خروج از این دنیا و آشنایی با منازل و وقایع پیش رو در سرای آخرت است، تا بدین وسیله، فرد از غفلت در زندگی دنیوی رهایی یافته و با بصیرتی عمیق‌تر، خود را برای ابدیت مهیا سازد.
در بطن آخرت‌شناسی، مباحثی چون کیفیت خروج روح از کالبد، عالم برزخ، صحرای محشر، میزان و حسابرسی اعمال، و در نهایت، بهشت و دوزخ مورد بررسی قرار می‌گیرد. هر یک از این مراحل، دارای احکام، احوال و دگرگونی‌های خاص خود است که شناخت آنها، به انسان کمک می‌کند تا با دیدی واقع‌بینانه به اعمال و کردار خویش در دنیا نگریسته و مسئولیت‌پذیری بیشتری در قبال سرنوشت اخروی خود داشته باشد.
بنابراین، آخرت‌شناسی صرفاً مجموعه‌ای از باورهای اعتقادی نیست، بلکه یک رویکرد عملی و تربیتی است که بر زندگی فرد مؤمن تأثیر مستقیم می‌گذارد. آگاهی از حقایق آخرت، انگیزه‌ای قوی برای تزکیه نفس، انجام اعمال صالح، دوری از گناهان و اصلاح رفتارها فراهم می‌آورد. این دانش، چراغ راهی است در تاریکی‌های دنیا و دلیلی است برای امیدواری به رحمت الهی و دستیابی به سعادت ابدی.