شبکوک

شبکوک

در زبان و ادبیات فارسی، واژه شبکوک به معنای فقیر، درویش و گدا به کار می‌رود. این واژه  از ترکیب «شب» و «کوک» تشکیل شده است، که به معنی بی‌ سرپناهی و زندگی در شب اشاره دارد. همچنین می‌تواند به شرایط سخت زندگی افرادی که در فقر به سر می‌برند، اشاره کند.

در ادبیات فارسی، درویش‌ها و فقرا به عنوان افرادی که از مادیات دور هستند و به معنای واقعی کلمه به دنبال حقیقت و معنویت می‌گردند، توصیف می‌شوند. این افراد در شعر و نثر فارسی به عنوان نمادهایی از سادگی، زهد و فقر معنوی نیز مطرح می‌شوند.

در آثار شاعران بزرگ فارسی مانند حافظ، مولانا و سعدی، شخصیت‌های فقیر و درویش به عنوان افرادی حکیم و عارف معرفی می‌شوند که از دنیا و مادیات فاصله گرفته‌اند و به جستجوی حقیقت و عشق الهی پرداخته‌اند. این شخصیت‌ها معمولاً به عنوان نمادهایی از عرفان و معنویت در نظر گرفته می‌شوند.

در مجموع، واژه شبکوک نه تنها به معنای فقر و درویشی اشاره دارد، بلکه به عمق و غنای فرهنگی و معنوی این مفاهیم در ادبیات فارسی نیز پرداخته و نشان‌دهنده جستجوی انسان‌ها برای یافتن معنا در زندگی است. این واژه و مفاهیم مرتبط با آن در آثار ادبی به عنوان نمادهایی از جستجوی حقیقت و عشق الهی مطرح می‌شوند.

لغت نامه دهخدا

شبکوک. [ ش َ ] ( ص مرکب، اِ مرکب ) شبکو. شبکوکا. شبکوکه. نوعی از گدایی باشد و آن چنان است که شبها بر بالای مناری یا پشته ای یا درختی که در میان محله واقع باشد برآیند وبه آواز بلند یک یک از مردم محله را نام ببرند و دعاکنند تا به ایشان صدقه بدهند. ( برهان )

فرهنگ معین

( ~. ) (ص. ) درویش، گدا.

فرهنگ عمید

۱. درویش، فقیر.
۲. درویشی که شب روی بلندی مانند پشته یا درخت می رفت و به آواز بلند مردم را دعا می کرد و صدقه می خواست: زهی جوفروشان گندم نمای / جهانگرد شبکوک خرمن گدای (سعدی۱: ۱۲۶ ).

جملاتی از کلمه شبکوک

همچو شبکوک شب روم بیرون بو که چیزی دهد مرا بیچون
هم‌چو شبکوکی کنم شب ذکر و بانگ تا رسد از بامهاام نیم دانگ
زهی جو فروشان گندم نمای جهانگرد شبکوک خرمن گدای
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم