دانشنامه اسلامی
ریشه کلمه:
نبع (۲ بار)
«یَنْبُوع» از مادّه «نبع» محل جوشش آب است، بعضی گفته اند: «یَنْبُوع» چشمه آبی است که هرگز خشک نمی شود.
جوشیدن آب از چشمه. «نَبَعَ الْماءُنَبْعاً: خَرَجَ مِنَ الْعَیْنِ» ینبوع را هم چشمه و هم جدول پر آب گفتهاند چنانکه در قاموس و اقرب آمده ولی در صحاح و مجمع فقط عین الماء فرمودهاند جمع آن ینابیع است. . گفتند: بتو ایمان نیاوریم تا به مادر زمین چشمهای جاری کنی. . آیا ندانستی که خدا از آسمان آب نازل کرد و آنرا چشمه هایی وارد نمود و سپس بوسیله آن کشت رنگارنگ را میرویاند. اگر منظور از «ینابیع» فقط چشمهها و چاهها باشد منظور آن است که از آسمان نازل گردید و در زمین فرورفت و بوسیله قنات و چاه کندن در دسترس مردم قرار گرفت ولی ظاهرا منظور هر منبع آب است اعم از رودخانهها و قنوات و غیره چنانکه در مجمع فرموده نظیر . این لفظ دوبار بیشتر در قران مجید نیامده است.
