دانشنامه اسلامی
معنی مَا یُجَادِلُ: مجادله نمی کنند(مجادله: اصرار در بحث و پافشاری کردن در یک مساله برای غالب شدن در رأی است )
معنی یُجَادِلُ ﭐللَّهَ عَنْهُمْ: در برابر خدا از آنها دفاع می کند(مجادله: اصرار در بحث و پافشاری کردن در یک مساله برای غالب شدن در رأی است )
ریشه کلمه:
جدل (۲۹ بار)
«جَدَل» از مادّه «جِدال» به معنای گفتگوئی است که بر اساس نزاع و تسلط بر دیگری صورت گیرد; و بنابراین «مجادله» به معنای آن است که دو نفر در برابر هم به جر و بحث و مشاجره برخیزند. این کلمه در اصل ـ به طوری که «راغب» می گوید ـ از «جَدَلْتُ الْحَبْلَ» (طناب را محکم تابیدم) گرفته شده است; گویی کسی که چنین سخنانی می گوید، می خواهد طرف مقابل را به زور از افکارش بپیچاند. بعضی نیز گفته اند که اصل «جدال» به معنای کشتی گرفتن و دیگری را بر زمین افکندن است که در مشاجرات لفظی نیز به کار می رود.
«یُجادِلُ» از مادّه «جَدَل»، در اصل، به معنای «تابیدن طناب و محکم کردن آن است»، سپس، در مورد ساختمانها و زره، و مانند آن، به کار رفته و به همین جهت، به عمل کسانی که در مقابل هم می ایستند و مناظره می کنند و هر کدام می خواهد پایه های سخن خود را محکم کرده، بر دیگری غلبه نماید، «مجادله» گفته می شود.
ولی، باید توجّه داشت که: «مجادله» از نظر محتوای لغت عرب، همیشه مذموم نیست (هر چند در فارسی روزمره، به ما این معنا را می بخشد) بلکه اگر در مسیر حق، و متکی به منطق، و برای تبیین واقعیت ها، و ارشاد افراد بی خبر بوده باشد، ممدوح است، و اگر متکی به دلائل واهی، و ناشی از تعصب و جهل و غرور، و به منظور اغفال این و آن، صورت گیرد، مذموم است، و اتفاقاً در قرآن مجید، در هر دو مورد به کار رفته است.
