فراخ کرت

لغت نامه دهخدا

فراخ کرت. [ ف َ ک َ ] ( ص مرکب ) دریای بزرگ ساحل و فراخ کناره. ( مزدیسنا و... تألیف معین ص 312 چ 2 ).
فراخ کرت. [ ف َ ک َ ] ( اِخ ) ( دریای... ) میان دریای جنوب ایران و اقیانوس هند است. گروهی از خاورشناسان نیز آن را با بحر خزر تطبیق کرده اند. ( مزدیسنا و... تألیف معین ج 2 ص 312 ) : تشتر رایومند فرهمند دگرباره از دریای فرخ کرت برخیزد. ( ترجمه تیریشت کرده 6 بند 32 ).

فرهنگ فارسی

دریای فراخ کرت میان دریای جنوب ایران و اقیانوس هند است .

دانشنامه عمومی

فراخ کرت دریایی اسطوره ای است که در کنار کوه البرز قرار دارد. دریای فراخکرت یک سوم زمین است. در اساطیر ایران تیشتر ( یا تیر ) ۱۰ روز و ۱۰ شب باران فرو ریخت که هر قطره از باران به درشتی پیاله ای بود. آب در روی سطح زمین به ارتفاع قد یک انسان بالا آمد و آفریدگان اهریمن ( دیوان ) پس از اینکه توسط باران به هلاکت رسیدند به اعماق زمین رانده شدند. سپس باد وزیدن گرفت و آب ها را دور کرد و به سوی ساحل برد و دریای فراخکرت از آن پدید آمد که بعضی آن را دریای تتیس ( مربوط به هزاره های قبل از میلاد ) می دانند و عموماً آن را برابر دریای مازندران یا دریای خزر کنونی می شناسند.
• دریای فراخ کرت ( وُئوروکَشَ ) : در اوستا از دریایی به نام وُئوروکَشَ نام برده شده که در نوشتارهای پارسی میانه از آن با نام فراخ کرت یاد شده است. فراخ کرت در زبان پارسی میانه به معنای فراخ بریده است. فراخ یعنی وسیع و کرت Kart چند معنی دارد معنی رایج آن که امروزه کاله هم تلفط می شود یعنی یک بخش زمین یا باغچه که از بخش های دیگر بریده و جدا شده است؛ مثلاً یک زمین محصور شده شالیزار را می توان کرت شالیزار نامید.
• ابراهیم پورداود احتمال داده این دریا همان دریای مازندران باشد. مهرداد بهار این دریا را با اقیانوس هند یکی دانسته است. جهانشاه درخشانی این دریا را همان خلیج فارس می داند.
از دریای فراخکرت دو رودخانه بزرگ اسطوره ای به سمت خاور و باختر سرچشمه می گیرد، و مرزهای جهان را تعیین می کند و در گذار خود به دور زمین پاک می شود و هنگامی دوباره به فراخکرت می ریزد که بسیار پاکیزه است.
درخت ویسپوبیش که تخم همه گیاهان و تمام داروهای جهان در آن است، در این دریا برپاست.

دانشنامه آزاد فارسی

فَراخْکَرت
نام دریایی بزرگ در فرهنگ اساطیری ایران باستان . جای این دریا روشن نیست و گمان رفته است که دریای مازندران یا اقیانوس هند باشد. در تیریشت آمده است : آن گاه مِه از سوی هند، از کوهی که در میانۀ دریای فراخکرت جای دارد، برخیزد. بنا بر کتاب وندیداد دریای فراخکرت جای برآمدن همۀ آب ها است . دریای فراخکرت در بندهش در دامنۀ جنوبی البرز قرار دارد و ثلث زمین را فراگرفته است و از این روی فراخکرت نامیده می شود که دارای ۱۰۰۰ دریاچه است و سرچشمۀ اَرِدویسور از آن برخیزد.