دانشنامه اسلامی
أبو عبد الله، حسین بن أحمد بن محمد بن جعفر بن محمد بن الحجاج، النیلی البغدادی، معروف به «ابن حجاج» شاعر عرب زبان و معروف شیعی. ابن حجاج در محله(سوق یحیی) در بغداد، در سال(۳۳۰ ق) به دنیا آمد.او بعدها در اشعار خود از آن مکان مکرراً یاد کرده است.
وی دوران کودکی را در زادگاه خود گذراند و نزد ابن رومی، شاعر معروف شیعی، به تحصیل علم و ادب پرداخت. نیاکان ابن حجاج در زمره کارگزاران و دبیران حکومت آل بویه بودند. از این رو وی نیز پس از رشد و تحصیل کمال، همان شیوه را پیشه خود ساخت. در نوجوانی خدمت ابواسحاق ابراهیم صابی را، که خود از منشیان و دیوان سالاران آل بویه در بغداد بود، صمیمانه به جان پذیرفت، اما دیری نپایید که از این کار کناره گرفت و به شعر و شاعری رو آورد. او با طبع روان و ذوق سرشاری که داشت به راحتی و بدون هیچ تکلّفی شعر می سرود و در فن شاعری تا آنجا مهارت یافت که تنها می توان او را با امرؤالقیس، و مهلهل بن وائل مقایسه کرد. وی همچنین در فصاحت و بلاغت و حاضر جوابی شهره بود.
