تساخور
دانشنامه اسلامی
تساخورها مردمانی گله دار هستند که از گذشته بدین کار اشتغال داشته اند. آنها در بخش باختری ناحیۀ روتول واقع در جنوب داغستان و نواحی زاگاتالا، کاخی و بلوکانی واقع در شمال غربی جمهوری آذربایجان در دو سوی بخش علیای رودخانۀ سامور زندگی می کنند.
Akiner, Sh, Islamic Peoples of the Soviet Union, London, ۱۹۸۶، ۱۶۸-۱۶۹.
خـانواده در جامعۀ روستایـی تساخور درگذشته بر پایۀ پدر ـ سالاری استوار بود و پیرترین عضو بر آن حکومت می کرد. تساخورها بیش تر در کوهستان ها اقامت داشتند و گله های خود را با تغییر فصول جابه جا می کردند. روابط قبیله ای در جامعۀ تساخور بسیار قوی بود. تساخورها در حدود سدۀ ۹ق/۱۵م با تشکیل اتحادیه ای آزاد میان خود حکومتی به رهبری سلطانی به وجود آوردند؛ مرکز این سلطان نشین نخست در تساخور استقرار داشت، اما در سدۀ ۱۷ق/۱۱م این مرکزیت به الیسو واقع در جمهوری آذربایجان کنونی انتقال یافت.
Akiner, Sh, Islamic Peoples of the Soviet Union, London, ۱۹۸۶، ۱۶۸-۱۶۹.
۱۰۰٪ تساخورها مسلمان سنی شافعی مذهب اند و به زبان تساخوری که از گروه زبانهای لزگی است، گفت و گو می کنند. در زبان تساخوری بسیاری از واژگان عربی و فارسی وجود دارد و نیز شماری واژگان عاریتی از زبان ترکی و روسی به این زبان راه یافته است. تساخورهای ساکن در داغستان به استفاده از زبان روسی به عنوان زبان ادبی گرایش دارند و گروهی که در جمهوری آذربایجان سکنا دارند، به زبان ترکی با گویش آذربایجانی متمایل هستند
Akiner, Sh, Islamic Peoples of the Soviet Union, London, ۱۹۸۶
...