معنی باب النبی

لغت نامه دهخدا

باب النبی. [ بُن ْ ن َ بی ی ] ( اِخ ) دو در از چهار در مسجد حرام بر جانب مشرق : برجانب مشرق چهار درست ، از گوشه شمالی باب النبی ( ص ) و آن بسه طاقست بسته ، و هم بر این دیوار گوشه جنوبی دری دیگر است که آنرا هم باب النبی گویند و میان آن دو در صد ارش بیشست و این در بدو طاقست... ( سفرنامه ناصرخسرو چ برلین ص 104 ).
باب النبی. [ بُن ْ ن َ بی ی ] ( اِخ ) دروازه ای بمسجد بیت المقدس : و مسجد را درهاست که همچنانکه نقب باشد بریده اند و بساحت مسجد بیرون آورده و از آن درها یکی را باب النبی ( ص ) گویند و این در از جانب قبله یعنی جنوب است و این را چنان ساخته اند که ده گز پهنا دارد و ارتفاع به نسبت درجات... ( سفرنامه ناصرخسرو چ برلین ص 104 ).

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] باب النبی دری است که از منزل رسول اکرم -صلی الله علیه وآله- به درون مسجد النبی باز می شد.
۱. ↑ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۲۳۲.
منبع
تونه ای، مجتبی، فرهنگنامه حج، ص۱۶۷. رده های این صفحه : اماکن | تاریخ اسلام | جغرافیای اسلامی | درب های مسجد النبی | مدینه
[ویکی حج] باب النبی (ابهام زدایی). باب التمارین ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد:
[ویکی حج] باب النبی (مسجدالحرام). باب النبی: از درهای ضلع شرقی مسجدالحرام و سومین ورودی از ورودی های قدیم مسجدالحرام است. به سبب ورود و خروج پیامبر(ص) به مسجد از آن در به این نام مشهور شده بود. برای این در نام های دیگری چون باب الجنائز، باب الافضلیه، باب النساء، باب القَفَص و باب الحَریرین یاد شده است. در گزارشات تاریخ نویسان، تعمیرات، بازسازی و تغییراتی که در دوران های مختلف انجام شده، اشاره شده است؛ همچنین در منابع از بابی در مسجدالنبی و مسجدالاقصی به نام باب النبی نیز یاد شده است.
باب النبی سومین ورودی از ورودی های قدیم مسجدالحرام بوده که به علت ورود و خروج پیامبر(ص) به مسجد از آن، هنگام سکونت در خانه خدیجه(س)، در منابع نخست به این نام شهرت یافته است.
از این باب که آن را از مکان های استجابت دعا دانسته اند، در دوره های بعد با چندین نام یاد شده است؛ از جمله: باب الجنائز در منابع سده 9ق. به سبب بیرون بردن جنازه ها از این در باب الافضلیه به علت هم جواری با مدرسه افضلیه و باب النساء در منابع سده 13ق. به سبب اختصاص این در به ورود زنان.نیز از آن جا که در برابر این باب بازاری قرار داشتکه در آن، زیورها و پارچه های ابریشمین به فروش می رسید، در سده 10ق. از آن با نام باب القَفَص یاد شده؛ زیرا زنبیل های حاوی زیورهای فروشندگان کنار این در قرار داشته است.همچنین آن را باب الحَریرین می گفتند؛ زیرا حریرفروشان کنار این در گرد می آمدند.
[ویکی حج] باب النبی (مسجدالنبی). باب النبی: از درهای ضلع شرقی مسجدالنبی بوده است. این باب دومین در دیوار شرقی مسجد بود که در زمان ولید بن عبدالملک و به دستور ایشان وقتی حجره های همسران پیامبر ویران شد، در مقابل خانه و مرقد پیامبر(ص) دری به نام باب النبی ساخته شد که شاید قرار گرفتن این باب در برابر قبر پیامبر علت این نام گذاری بوده است. این باب در بازسازی دیوار شرقی برداشته شده ولی زمان برداشته شدن باب به درستی معلوم نیست، پس از برداشتن در، پنجره ای در آن قسمت قرار داده شد که از آن جا، آرامگاه پیامبر(ص) دیده می شد. در روایت های گوناگون اصطلاح باب النبی مطرح شده که مقصود این باب نیست.
باب النبی نام یکی از درهای مسجدالحرام و مسجدالاقصی نیز هست.
باب النبی نخستینو به گزارشی، دومیندرِ دیوار شرقی مسجدالنبی از سمت قبله بوده است. در پی ویران سازی حجره های همسران پیامبر و پیوستن آن ها به مسجدالنبی به دستور ولید بن عبدالملک (حک: 86-96ق.) و به دست عمر بن عبدالعزیز، والی حرمین شریفین (حک: 87-93ق.) به سال 88ق. در برابر خانه و مرقد پیامبر(ص) دری به نام باب النبی ساخته شد.برخی هنگام ساخت آن را روزگار مهدی عباسی (حک: 158-169ق.) دانسته اند.بر این اساس، سخن مراغی (م. 816ق.) صحیح به نظر نمی رسد که نام گذاری در را به سبب ورود پیامبر(ص) از آن دانستهو برخی متاخران نیز از گفته او پیروی کرده اند.گویا قرار داشتن باب در برابر قبر مطهر پیامبر(ص) سبب این نام گذاری بوده است.