کلمه قرآنی «اسْتَعْمَرَكُمْ» به معنای «آباد کردن»، «سودمندی گرفتن از زمین» و «استفاده و بهرهبرداری درست از منابع» است. این واژه در قرآن نشاندهنده مسئولیت انسان نسبت به زمین و نعمات الهی است و بیان میکند که انسان مأموریت دارد محیط زیست و زمین را آباد و پایدار نگه دارد. در آیه ۶۱ سوره هود آمده است: «هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا»، یعنی خداوند شما را از زمین آفرید و مأمور کرد که در آن آبادانی کنید.
اسْتَعْمَرَكُمْ علاوه بر معنای ظاهری آباد کردن زمین، حامل پیام اخلاقی و اجتماعی نیز هست. انسان باید با کار، تلاش و استفاده عاقلانه از منابع طبیعی، رفاه و امنیت جامعه را تأمین کند و از زمین به شکلی بهرهبرداری کند که عدالت، پاکی و مصلحت عمومی رعایت شود. این واژه نشان میدهد که آبادانی زمین یک حق نیست، بلکه یک مسئولیت الهی و انسانی است که با پرستش خدا و طلب آمرزش همراه میشود، همانطور که در ادامه آیه آمده: «فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ».
استعمال «اسْتَعْمَرَكُمْ» در قرآن به مفهوم توسعه پایدار و استفاده عاقلانه از منابع محدود زمین نزدیک است و به انسان هشدار میدهد که آبادانی زمین با رعایت اصول اخلاقی و دینی باید همراه باشد. این واژه همچنین بر همبستگی اجتماعی و مسئولیت جمعی تأکید دارد؛ زیرا آباد کردن زمین نیازمند همکاری، برنامهریزی و تلاش گروهی است. به این ترتیب، «اسْتَعْمَرَكُمْ» نه تنها یک تکلیف فردی، بلکه یک مأموریت اجتماعی و دینی برای ساختن جهانی بهتر برای همه انسانها محسوب میشود.