اللمعات المشرقیه

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] اللمعات المشرقیة رساله ای است مختصر در منطق از آثار و تالیفات صدرالدین شیرازی (ملاصدرا) این کتاب به زبان عربی و دارای 9 اشراق است.
این کتاب در اولین چاپ آن با عنوان اللمعات المشرقیة فی الفنون المنطقیة معرفی شده است، اما آقای محمدتقی دانش پژوه آن را التنقیه معرفی نموده است.
ظاهراً به هیچ یک از این دو عنوان از ناحیه مؤلف نه در این کتاب و نه در آثار دیگرش تصریح نشده است، با این حال وجه انتخاب التنقیه از سوی آقای دانش پژوه روشن نیست.
احتمالاً بر اساس یکی از نسخ خطی آن را به این نام نامیده است اما عنوان اللمعات المشرقیة فی الفنون المنطقیة احتمالاً عنوانی است اصطیادی که از عناوینی که در تنظیم مباحث کتاب بکار رفته است، اصطیاد شده است زیرا مباحث این کتاب در نه اشراق و هر اشراق در لمعاتی ارائه گردیده است.
مصحح کتاب مدعی است که این نام را خود مؤلف بر کتاب نهاده است و می گوید: مصنف این رساله، مطابق روشی که در کتب فلسفی خود دارد در اینجا نیز در عین این که مسائل منطقی را به سبک و روش اهل تحصیل و مانند سایر کتب منطقی بیان نموده بیشتر به مشرب اشراق توجه دارد و به همین جهت نام کتاب را اللمعات المشرقیة و عنوان باب های آن را اشراق و فصولش را لمعه قرار داده است. مقدمه کتاب، ص هفتم.
اما آقای حامد ناجی اصفهانی در مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین آن را التنقیح معرفی نموده و نسخ خطی موجود را دلیل بر این مدعا گرفته است. مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، تصحیح حامد ناجی اصفهانی، انتشارات حکمت، ص بیست و هشت.
مؤلف کتاب، حکیم متأله صدرالدین ابراهیم قوامی شیرازی معروف به ملاصدرا و صدرالمتألهین است که در سال 979 هـ.ق در شیراز متولد شد و در سال 1045 هـ.ق و یا به قول مشهور در سال 1050 هـ.ق در هنگام بازگشت از سفر حج در بصره درگذشته است.
در مورد انتساب این کتاب به صدرالمتألهین مصحح محترم در مقدمه کتاب به چند مطلب استناد نموده است:
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم